Τον δρόμο για να ρυθμίζονται με κούρεμα δάνεια με εγγύηση του Δημοσίου ανοίγει το υπουργείο Οικονομικών με νέα διάταξη που έχει περιληφθεί στο νομοσχέδιο για τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας που δόθηκε σε διαβούλευση, καθώς επιτρέπει στους χρηματοδοτικούς φορείς, τράπεζες και servicers, να προχωρούν σε ρυθμίσεις δανείων αυτής της κατηγορίας, χωρίς να χάνουν το δικαίωμα να εισπράττουν και τις κρατικές εγγυήσεις.
Πρόκειται για μια μεγάλη κατηγορία δανείων, που ήταν ως τώρα πολύ δύσκολο να ρυθμισθούν με μερική διαγραφή, με έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό βάσει του πτωχευτικού νόμου. Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, στις 31/12/2023 το ανεξόφλητο υπόλοιπο εγγυημένων από το Δημόσιο δανείων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ανερχόταν σε 1,4 δισ. ευρώ, ενώ δάνεια ύψους 1,15 δισ. ευρώ έχουν δοθεί σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές με κρατική εγγύηση.
Η προτεινόμενη, νέα ρύθμιση του υπουργείου Οικονομικών δίνει μια λύση στο πρόβλημα της διαγραφής χρέους στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού, καθώς προβλέπει ότι «στην περίπτωση που προβλεφθεί ποσό διαγραφής, αυτό μπορεί να ζητηθεί εφάπαξ από τους πιστωτές σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο το εξοφλεί και δεν το αναζητεί σε βάρος του ωφελούμενου φυσικού προσώπου».
Υπενθυμίζεται ότι η νομοθεσία για τις καταπτώσεις εγγυήσεων προβλέπει ότι το Δημόσιο πληρώνει μεν τον πιστωτή, αλλά στη συνέχεια βεβαιώνει ως φορολογική οφειλή την κατάπτωση της εγγύησης εις βάρος του οφειλέτη και ακολούθως την εισπράττει με τις προβλεπόμενες διαδικασίες που φθάνουν ως τον πλειστηριασμό ακινήτου. Εν προκειμένω, όμως, με τη νέα ρύθμιση το Δημόσιο θα πληρώνει τον χρηματοδοτικό φορέα, αλλά δεν θα χρεώνει το ποσό στον οφειλέτη.
Τι λέει η εισηγητική έκθεση
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, σχετικά με το σχετικό άρθρο (102), σε αυτό «περιέχονται οι ρυθμίσεις για τη συνεργασία χρηματοδοτικών φορέων στο πλαίσιο εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Συγκεκριμένα:
α) Στην περίπτωση που η διαδικασία ρύθμισης ολοκληρωθεί επιτυχώς, τότε δύναται να μεταπέσει η οφειλή σε λογαριασμό όπου θα αποτυπώνονται τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά της ρύθμισης, με σκοπό την αποτελεσματικότερη παρακολούθησή της.
β) Στην περίπτωση που προβλεφθεί ποσό διαγραφής, αυτό μπορεί να ζητηθεί εφάπαξ από τους πιστωτές σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο το εξοφλεί και δεν το αναζητεί σε βάρος του ωφελούμενου φυσικού προσώπου.
γ) Στην περίπτωση που απωλεσθεί η ρύθμιση λόγω καταγγελίας της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης για οποιονδήποτε προβλεπόμενο λόγο, αναβιώνει πλήρως η οφειλή στο πριν τη Σύμβαση ύψος, αφαιρούμενου μόνο τυχόν ήδη καταβληθέντος ποσού, καθίσταται ληξιπρόθεσμη και άμεσα απαιτητή και ο πιστωτής δύναται να αιτηθεί την κατάπτωση της εγγύησης σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου.
δ) Σε κάθε περίπτωση, οφειλές με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, η αίτηση και η συνεπακόλουθη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης συνυπογράφονται υποχρεωτικά από όλους τους ενδιαφερόμενους, πλην του Ελληνικού Δημοσίου».
Τι αναφέρει η νέα προτεινόμενη διάταξη
- Οι χρηματοδοτικοί φορείς δικαιούνται να ρυθμίζουν δάνεια ή πιστώσεις οποιουδήποτε είδους προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για τα οποία τους έχει παρασχεθεί η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου χωρίς περιορισμό ως προς όλους τους γενικούς και ειδικούς όρους αυτών, ιδίως δε ως προς τη διάρκεια, το επιτόκιο, το ποσό της δόσης και την περιοδικότητα των δόσεων. Ανεξαρτήτως της ρύθμισης, οι ως άνω παρασχεθείσες υπέρ των χρηματοδοτικών φορέων εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου διατηρούν την ισχύ τους στο σύνολό τους, χωρίς να επέρχεται ποσοτική αύξηση της εγγυητικής του ευθύνης. Η παραγραφή των αξιώσεων των χρηματοδοτικών φορέων κατά του Ελληνικού Δημοσίου, ως εγγυητή, καθώς και η οριζόμενη στις οικείες υπουργικές αποφάσεις προθεσμία υποβολής αιτημάτων κατάπτωσης, αναστέλλονται από την ημερομηνία οριστικής υποβολής της αίτησης του άρθρου 8 μέχρι την με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωση της διαδικασίας της αίτησης, καθώς και για όσο χρονικό διάστημα η σύμβαση αναδιάρθρωσης με την οποία ρυθμίζονται οφειλές για τις οποίες έχει παρασχεθεί η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου είναι σε ισχύ. Αιτήματα κατάπτωσης που έχουν ήδη υποβληθεί μέχρι την ημερομηνία οριστικής υποβολής της αίτησης του άρθρου 8, επίδικα ή μη, παραμένουν ισχυρά.
- Εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί επιτυχώς και τεθεί σε ισχύ η καταρτισθείσα Σύμβαση Αναδιάρθρωσης, κατά την υλοποίηση, η οφειλή δύναται να παρακολουθείται σε νέο λογαριασμό, στον οποίο αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά της ρύθμισης.
- Εάν προβλέπεται ποσό διαγραφής, οι χρηματοδοτικοί φορείς δικαιούνται να ζητήσουν από το Ελληνικό Δημόσιο ως εγγυητή την εφάπαξ πληρωμή του εγγυημένου μέρους του ποσού αυτού ως συνόλου, με αίτημα προς την αρμόδια υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που υποβάλλεται άμεσα μετά τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης. Το Ελληνικό Δημόσιο προβαίνει σε εξόφληση των υποχρεώσεών του ως εγγυητής ως προς το ποσό της κύριας οφειλής που διαγράφεται πλήρως, χωρίς τη βεβαίωση του ποσού αυτού, ως εσόδου του Ελληνικού Δημοσίου, σε βάρος του φυσικού προσώπου, στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία και με αναλογική εφαρμογή της διαδικασίας των περ. β, γ, και δ της παρ. 6 του άρθρου 101 του ν. 4549/2018 (Α’ 105).
- Η καταγγελία της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης για οποιονδήποτε λόγο που προβλέπεται στον παρόντα, στις εν ισχύι υπουργικές αποφάσεις που αφορούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, καθώς και στη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης και τα Παραρτήματα αυτής, η οποία έχει ως συνέπεια την απώλεια της ρύθμισης ως προς τον καταγγέλλοντα χρηματοδοτικό φορέα, επί δανείων ή πιστώσεων εγγυημένων από το Ελληνικό Δημόσιο συνεπάγεται την αναβίωση της οφειλής αυτής στο ύψος που είχε πριν από τη Σύμβαση Αναδιάρθρωσης, η οποία καθίσταται στο σύνολό της ληξιπρόθεσμη και άμεσα απαιτητή, αφαιρουμένων ποσών που εν τω μεταξύ καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της εν λόγω ρύθμισης, καθώς και από το Ελληνικό Δημόσιο ως εγγυητή. Ο χρηματοδοτικός φορέας δικαιούται να υποβάλει προς το Ελληνικό Δημόσιο αίτημα κατάπτωσης για το εγγυημένο υπόλοιπο της οφειλής όπως διαμορφώθηκε, κατά τα άνω, μετά την αναβίωση. Τα παραπάνω ισχύουν και για τα εγγυημένα από το Ελληνικό Δημόσιο δάνεια προς φυσικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών προσώπων, κατά παρέκκλιση των προβλεπόμενων για την υποβολή αιτημάτων κατάπτωσης, ανά δόση, σύμφωνα με τις οικείες υπουργικές αποφάσεις παροχής της εγγύησης, της καταγγελίας της Σύμβασης Αναδιάρθρωσης, η οποία συνιστά και καταγγελία της ρυθμισθείσας σύμβασης.
- Για τις οφειλές από δάνεια ή πιστώσεις με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, η αίτηση του άρθρου 8 συνυποβάλλεται και η Σύμβαση Αναδιάρθρωσης συνυπογράφεται υποχρεωτικά από όλους τους ενεχόμενους (οφειλέτη, συνοφειλέτες, εγγυητές πλην του Ελληνικού Δημοσίου).».
