Τα δημοσιονομικά είναι το μοναδικό θέμα των σημερινών διαπραγματεύσεων του οικονομικού επιτελείου με τους εκπροσώπους των Θεσμών. Πρόκειται για μια συζήτηση με μεγάλη βαρύτητα, καθώς οι δανειστές βάζουν στο μικροσκόπιο την πρωτοφανή υπέρβαση του στόχου για το πλεόνασμα του 2016 και, ανάλογα με τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν, θα... ραφτεί το κοστούμι των μέτρων για την περίοδο μετά το 2018 και, ενδεχομένως, για το 2018.
Οι κυβερνητικοί παράγοντες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις επόμενες κινήσεις του «σκληρού» επικεφαλής του ευρωπαϊκού τομέα του ΔΝΤ, Πόουλ Τόμσεν, καθώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σε γενικές γραμμές αποδέχονται τους ελληνικούς υπολογισμούς, αλλά το Ταμείο επιμένει να κάνει τις δικές του, πολύ πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις, όχι μόνο για μελλοντικά μεγέθη, αλλά και για ήδη καταγεγραμμένα στοιχεία.
Δεν είναι τυχαία η «αιχμηρή» αναφορά στον Π. Τόμσεν, που έκανε χθες, μιλώντας στο Φόρουμ των Δελφών, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης. Θέλοντας να καταδείξει ότι ο προϊστάμενος της Ντέλια Βελκουλέσκου έχει το δικό του τρόπο να προσεγγίζει τα στατιστικά στοιχεία, φθάνοντας ενδεχομένως και σε «αλχημείες», ο κ. Δραγασάκης είπε χαρακτηριστικά: «Έχουμε και Thomsen Statistics εκτός από τα Greek Statistics».
Το πρόβλημα με τα «Thomsen Statistics» είναι ότι, στην παρούσα φάση, μπορούν να τινάξουν τη διαπραγμάτευση στον αέρα, ενώ σε προηγούμενα στάδια οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προχωρούσαν τις συζητήσεις, χωρίς να λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη τις εκτιμήσεις του Ταμείου. Αυτό, διότι η βασική απαίτηση των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι βρεθεί ένας συμβιβασμός, που θα επιτρέψει στο Ταμείο να μπει στο χρηματοδοτικό σκέλος του ελληνικού προγράμματος.
Οι αλχημείες του Τόμσεν
Για το πόσο μακριά μπορεί να πάει... τη βαλίτσα της αμφισβήτησης των ελληνικών στοιχείων και προβλέψεων ο κ. Τόμσεν, ο Γ. Δραγασάκης έδωσε ένα σχετικά ανώδυνο παράδειγμα: ενώ οι εξαγωγές αγαθών είναι σημαντικά αυξημένες, κάτι που δείχνει ότι η Ελλάδα ανακτά ανταγωνιστικότητα, ο Δανός τεχνοκράτης στέκεται περισσότερο στα συνολικά στοιχεία του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών, που δείχνουν πολύ χειρότερη εικόνα, λόγω της μείωσης των εσόδων της ναυτιλίας, που αποδίδεται σε συγκυριακούς παράγοντες κυκλικότητας του κλάδου.
Είναι προφανές ότι, εάν προσεγγίσει κανείς το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας με τον τρόπο που το κάνει ο κ. Τόμσεν, θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει επαρκής πρόοδος και χρειάζονται πρόσθετα μέτρα συμπίεσης του κόστους της εργασίας.
Ένα άλλο, πολύ πιο σοβαρό παράδειγμα για τα “Thomsen Statistics” αποκάλυψε, στις αρχές του έτους, ο Ζ. Τσώλης σε ρεπορτάζ στο «Βήμα της Κυριακής». Τεχνοκράτες του Γενικού Λογιστηρίου είχαν καταγγείλει παρέμβαση Τόμσεν για να αλλάξουν τα στατιστικά στοιχεία: «Από τις αρχές του 2016», ανέφεραν, «ο Τόμσεν και η ομάδα του μας πίεζαν να αλλάξουμε τα στοιχεία. Να αλλάξουμε τις δεδουλευμένες δαπάνες για το 2015 για να κλείσει ο προϋπολογισμός με έλλειμμα. Το ίδιο φαινόμενο επαναλαμβάνεται και με τον προϋπολογισμό του 2016 για τον οποίο αμφισβητεί τα στοιχεία για την υπεραπόδοση των εσόδων».
Βγάζουν πόρισμα
Τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ έχουν ολοκληρώσει, σε σημαντικό βαθμό, την επεξεργασία των στοιχείων που έγινε τις προηγούμενες ημέρες, ενόψει της οποίας η προηγούμενη συζήτηση για τα δημοσιονομικά είχε ολοκληρωθεί πολύ σύντομα. Στη σημερινή συνάντηση, αναμένεται ότι θα παρουσιάσουν τις δικές τους αρχικές εκτιμήσεις για το πλεόνασμα του 2016, που κατά την ελληνική πλευρά πλησίασε το 3% του ΑΕΠ, ήταν δηλαδή σχεδόν 6πλάσιο του στόχου.
Το ερώτημα είναι σε ποιο βαθμό θα αποδεχθούν οι τεχνοκράτες του Ταμείου ότι αυτή η υπέρβαση έχει μόνιμα και όχι συγκυριακά χαρακτηριστικά. Από τις περίπου 2,5 μονάδες του ΑΕΠ που ήταν η εκτιμώμενη υπέρβαση του στόχου, πάντα σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει επιβεβαιώσει ότι σχεδόν μία μονάδα (1,5 δισ. ευρώ) προήλθε από τα πρόσθετα έσοδα που έφερε η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Πιθανότατα, αυτό θα γίνει και από το Ταμείο δεκτό ως μια μόνιμη υπέρβαση.
Κατά τα λοιπά, όμως, το ΔΝΤ αναμένεται να διατυπώσει τις δικές του εκτιμήσεις για έσοδα και δαπάνες, χωρίς να αποκλείεται να θέσει και το θέμα των «κρυμμένων» δαπανών για συντάξεις, οι οποίες παραμένουν «στην ουρά» για έκδοση, με τις σχετικές δαπάνες να μεταφέρονται από τον προϋπολογισμό του 2016 σε αυτόν του 2017.
Η πολιτική των αριθμών
Η συζήτηση είναι προφανές ότι θα είναι αρκετά δύσκολη, καθώς ο πολιτικός στόχος του ΔΝΤ είναι να μη γίνει δεκτό ότι η καλύτερη από το αναμενόμενο εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών δικαιολογεί μια μείωση του «πακέτου» μέτρων του 2019 από τα 3,6 δισ. ευρώ σε χαμηλότερο ποσό, αλλά και να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να λάβει κάποια επιπλέον μέτρα για να καλύψει δημοσιονομικό κενό του 2018, κάτι που η ελληνική πλευρά έχει αποκλείσει κατηγορηματικά (σχετική δήλωση έγινε από τον Δ. Τζανακόπουλο).
Ουσιαστικά, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, από την έκβαση της σημερινής διαπραγμάτευσης θα φανεί αν μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στις επόμενες ημέρες που θα μείνουν στην Αθήνα οι επικεφαλής των Θεσμών, ή θα χρειασθεί και δεύτερη αποστολή, που θα θέσει εκτός στόχου το κλείσιμο της τεχνικής συμφωνίας στο Eurogroup της 20ης Μαρτίου.
