Αφού πλήρωσε τις τελευταίες δεκαετίες «καπέλα» δισεκατομμυρίων ευρώ στους «εθνικούς εργολάβους» για υπερτιμολογημένα έργα που ανατέθηκαν με σικέ διαγωνισμούς, το ελληνικό Δημόσιο αναγκάζεται να επωμισθεί τώρα επιπλέον κόστος εκατοντάδων εκατομμυρίων για τις «αμαρτίες» του καρτέλ των κατασκευαστών: Θα υποχρεωθεί να επιστρέψει τεράστια ποσά την ΕΕ για τις συμβάσεις που ήταν προϊόν δημοπρασιών-«μαϊμού» με προσυνεννοημένες προσφορές.
Το ποσό που πρέπει να επιστραφεί συναρτάται με τον προϋπολογισμό των 29 «αμαρτωλών» συμβάσεων που υλοποιήθηκαν από το 1989 μέχρι το 2012 με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια και για τις οποίες η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει αποφανθεί ότι το αποτέλεσμα των μειοδοτικών διαγωνισμών καθορίσθηκε από το καρτέλ των κατασκευαστών, με «εναρμονισμένες πρακτικές».
Πρόκειται για δημοπρασίες μεγάλων έργων, όπου – όπως διαπιστώθηκε από πολυετή εξονυχιστική έρευνα και από καταθέσεις εμπλεκομένων, υπεβλήθησαν εικονικές προσφορές με προσυνεννόηση, ώστε να είναι εκ των προτέρων αποφασισμένο ποιος θα αναδειχθεί «μειοδότης» και με ποια συμβατική αμοιβή.
Η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτών των έργων είναι περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Βάσει των Κοινοτικών Κανονισμών η Ελλάδα πρέπει να επιστρέψει στην ΕΕ εν είδει ποινής/προστίμου το 15% - περίπου 375 εκατομμύρια ευρώ.
Ετσι, για έργα που εκτελέσθηκαν με τεχνητά «φουσκωμένο» προϋπολογισμό και το Δημόσιο τα πλήρωσε με «καπέλο» στους κατασκευαστές, πρέπει τώρα να πληρώσει ένα ακόμη «καπέλο» για τις «αμαρτίες» του καρτέλ και για την «κλοπή» κοινοτικών πόρων.
Διαπραγματεύσεις
Το ποσό που πρέπει να επιστραφεί στην ΕΕ, θα παρακρατηθεί από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2007-2013. Επ’ αυτού επιδιώκεται να επιτευχθεί συμφωνία με την Κομισιόν μέσα στις αμέσως προσεχείς εβδομάδες. Η συμφωνία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να κλείσει το προηγούμενο ΕΣΠΑ, ώστε τα απολογιστικά του στοιχεία να οριστικοποιηθούν μέχρι τον Μάρτιο, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
Το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο και η Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ επιδιώκουν να μειωθεί το επιστρεφόμενο ποσό στο 10% του προϋπολογισμού των «αμαρτωλών» συμβάσεων, ώστε να περιορισθούν οι απώλειες. Αυτό μπορεί να γίνει εάν (κάποιες) εμπλεκόμενες εταιρείες του καρτέλ ομολογήσουν ενοχή και παραιτηθούν του δικαιώματος άσκησης εφέσεων κατά των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με αντάλλαγμα τη μείωση των προστίμων.
Υπερσέσμευση κονδυλίων
Στις διαβουλεύσεις με τους αρμόδιους αξιωματούχους της Κομισιόν, η ελληνική πλευρά έχει προτείνει επίσης να μην παρακρατηθούν αντίστοιχα ποσά από τις πιστώσεις ΕΣΠΑ, αλλά να χρησιμοποιηθούν κονδύλια από την υπερδέσμευση πόρων (overbooking) που είχε γίνει για το Πρόγραμμα «Προσπελασιμότητα» του ΕΣΠΑ 2007-2013. Μέσω αυτού είχαν χρηματοδοτηθεί τα επίμαχα οδικά έργα που ανατέθηκαν σε εταιρείες του καρτέλ των κατασκευαστών.
Επισημαίνεται ότι για το πρόγραμμα αυτό είχαν δεσμευθεί κονδύλια 12% μεγαλύτερα (περίπου 490 εκατ. ευρώ επιπλέον) από τον συνολικό προϋπολογισμό τους. Μέρος των κονδυλίων αυτών μπορεί να συμψηφισθεί τώρα με τα ποσά που υποχρεούται να επιστρέψει το ελληνικό Δημόσιο στην ΕΕ.
Κακό προηγούμενο...
Είναι όμως αμφίβολο οι Βρυξέλλες θα αποδεχθούν μια τέτοια διευθέτηση, που θα αποτελέσει «άφεση αμαρτιών» για την Ελλάδα και θα δημιουργούσε κακό προηγούμενο.
Υπάρχει άλλωστε υπό διερεύνηση μία νέα υπόθεση «σικέ» διαγωνισμών από καρτέλ μεγαλομεσαίων κατασκευαστών, που «μοίραζε» τα δημόσια έργα στη Βόρεια Ελλάδα. Θα συζητηθεί σε ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού στις 28 Δεκεμβρίου – και έπεται συνέχεια…
