Με επιφυλακτικότητα παρακολουθούν οι διοικήσεις των τραπεζών το μεγάλο άνοιγμα της Τράπεζας Πειραιώς στον ασφαλιστικό κλάδο με την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής. Η βασική εκτίμηση είναι ότι η επιστροφή των τραπεζών στις ασφάλειες μπορεί να αποτελεί μια γρήγορη λύση μεγέθυνσης δραστηριοτήτων, αλλά δεν παύει να εγκυμονεί και σοβαρούς κινδύνους.
Η επιστροφή των τραπεζών στις ασφάλειες γίνεται δυνατή τώρα επειδή τέθηκε σε ισχύ το νέο εποπτικό πλαίσιο, που επιτρέπει στις τράπεζες, υπό όρους, να εξαγοράζουν ασφαλιστικές εταιρείες χωρίς να «πριονίζονται» επικίνδυνα τα κεφάλαιά τους.
Με το νέο εποπτικό πλαίσιο, μια τράπεζα που εξαγοράζει ασφαλιστική μπορεί να ζητήσει από τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ να ενταχθεί στην κατηγορία Financial Conglomerate (Fi.Co). Εφόσον αυτό γίνει δεκτό, δεν απαιτείται να αφαιρέσει από τα κεφάλαιά της η τράπεζα όλο το κεφάλαιο που επενδύει στην ασφαλιστική, όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Μπορεί να αθροίζει στο σταθμισμένο σύμφωνα με τον κίνδυνο ενεργητικό τα στοιχεία ενεργητικού της ασφαλιστικής και, έτσι, η επίδραση στην κεφαλαιακή επάρκεια είναι πολύ μικρότερη.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση της Πειραιώς και της Εθνικής Ασφαλιστικής, η εξαγορά θα υποχρέωνε την Πειραιώς να αφαιρέσει 1,5% από τον βασικό δείκτη κεφαλαίου. Αν μπει στην κατηγορία Fi.Co., η επίδραση στα κεφάλαια εκτιμάται ότι θα είναι πολύ χαμηλότερη, αρκετά κάτω από το 1% και δεν θα επηρεάσει την πορεία της τράπεζας στα stress tests, ούτε και τις προγραμματισμένες διανομές μερισμάτων.
Έτσι, χωρίς ένα μεγάλο κεφαλαιακό «χτύπημα», η Πειραιώς εξασφαλίζει πρόσβαση σε ένα μεγάλο ενεργητικό και σε μια νέα δραστηριότητα, προσβλέποντας σε μια γρήγορη αύξηση των οικονομικών της αποτελεσμάτων. Ο βαθμός επιτυχίας του εγχειρήματος θα κριθεί καθαρά, όπως λένε στην αγορά, από τα διοικητικά αποτελέσματα της Πειραιώς στο νέο απόκτημα του ομίλου: η Εθνική Ασφαλιστική είναι γνωστό ότι έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης, τα οποία δεν κατάφερε να αξιοποιήσει το CVC.
Ενστάσεις
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλές ενστάσεις για την εξαγορά, τις οποίες εξέφρασε με αρκετή ευθύτητα σε ανάλυσή της η Alpha Finance. Το κυριότερο πρόβλημα που επισήμανε είναι τα μεγάλου ύψους παλαιά (ισόβια) συμβόλαια υγείας της Εθνικής Ασφαλιστικής, που έχουν δοθεί με γενναιόδωρους όρους στο παρελθόν.
Πράγματι, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της Εθνικής Ασφαλιστικής για το 2023, τα παλαιά συμβόλαια υγείας έφεραν ζημιές προ φόρων 50,5 εκατ. ευρώ, έναντι οριακών κερδών 0,1 εκατ. ευρώ το 2022. Η Εθνική, όπως και οι άλλες ασφαλιστικές εταιρείες που έχουν τέτοια συμβόλαια, έκαναν προσπάθεια να καλύψουν τη ζημιά με μεγάλες αυξήσεις τιμολογίων, της τάξεως του 14%. Προκάλεσαν όμως την παρέμβαση της κυβέρνησης και οι αυξήσεις που έγιναν ήταν πολύ μικρότερες από 10%, αφήνοντας την «πληγή» ανοικτή.
Πρέπει να σημειωθεί ότι και στο νέο χαρτοφυλάκιο υγείας της Εθνικής Ασφαλιστικής, όπως και των περισσότερων εταιρειών του κλάδου, τα πράγματα δεν είναι πολύ καλύτερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Εθνική «έγραψε» ζημιές 63,8 εκατ. ευρώ το 2023 από τα νέα συμβόλαια υγείας, έναντι ζημιάς 11,2 εκατ. ευρώ το 2022.
Η Alpha Finance σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν σειρά γεγονότων που πιθανώς υπογραμμίζουν τη μειωμένη ελκυστικότητα της Εθνικής Ασφαλιστικής:
χρειάστηκαν περισσότερα από 5 χρόνια (εκτός 2020) στην Εθνική Τράπεζα για να πουλήσει την Εθνική Ασφαλιστική,
- η συμφωνηθείσα τιμή περιελάμβανε σημαντικό μέρος ως «earn-out»,
- κανένας από τους εγχώριους ανταγωνιστές της, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κορυφαίων ευρωπαϊκών ασφαλιστικών εταιρειών, δεν εξέφρασε ενδιαφέρον για την αγορά της και
- iv) Η Εθνική Τράπεζα δεν φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για την πρώην θυγατρική της, κρίνοντας από την έλλειψη οποιασδήποτε επίσημης αντίδρασης μέχρι στιγμής.
Οι φυσικές καταστροφές
Τα χαρτοφυλάκια υγείας δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα των εταιρειών αυτή την περίοδο. Τα χαρτοφυλάκια ζημιών εκτίθενται, πλέον, λόγω της κλιματικής αλλαγής, σε υψηλούς κινδύνους και οι εταιρείες υποχρεώνονται όλο και συχνότερα να καταβάλλουν μεγάλες αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές.
Όπως αναφέρει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, «οι ζημιές το 2023 σημαδεύτηκαν από την κακοκαιρία Daniel και τις πυρκαγιές. Οι συνολικές ζημιές υπολογίζονται σε €420 εκατ. και αποτελούν σε ιστορικό ζημιών το υψηλότερο ποσό που πληρώθηκε από τις ελληνικές ασφαλιστικές εταιρίες σε ένα χρόνο για καταστροφικά γεγονότα.
Στο σύνολο οι ζημιές που πληρώθηκαν από τη ελληνική ασφαλιστική αγορά υπολογίζονται σε €2,4 δισ. Η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές αποτελούν τις βασικές ανησυχίες της αγοράς».
Με αυτά τα δεδομένα, οι άλλες μεγάλες τράπεζες, που είχαν στο παρελθόν σημαντικές δραστηριότητες στον χώρο των ασφαλειών και τις πούλησαν υπό την πίεση της μεγάλης κρίσης, δεν φαίνεται να βιάζονται να ακολουθήσουν τον δρόμο της Τράπεζας Πειραιώς. Φυσικά, εξετάζουν όλα τα πιθανά σενάρια εξαγορών, αλλά τα στελέχη τους τονίζουν ότι οι κίνδυνοι που πιθανόν να απορρέουν από δραστηριότητες στον ασφαλιστικό κλάδο ίσως και να ξεπερνούν τα αναμενόμενα οφέλη.
