Παρά τις ανάσες που πήρε μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου, αφού πρώτα υποχώρησε κάτω από την ισοτιμία με το δολάριο, οι πιέσεις στο ευρώ δεν έχουν τελειώσει, ενώ υπάρχουν κερδοσκοπικά funds που ποντάρουν ότι θα πέσει πολύ χαμηλότερα, ακόμη και στα 80 σεντς του δολαρίου. Οι προβλέψεις για ύφεση στην ευρωζώνη δεν θα αφήσουν το κοινό νόμισμα να «αναπνεύσει», εκτιμούν αναλυτές.
Το ευρώ ισορροπεί λίγο πάνω από την ισοτιμία με το δολάριο, μετά από μια σύντομη βουτιά κάτω από αυτό το επίπεδο νωρίτερα μέσα στον Ιούλιο, για πρώτη φορά σε περισσότερες από δύο δεκαετίες. Έχει πέσει περισσότερο από 10% έναντι του δολαρίου φέτος και πολλοί αναλυτές λένε ότι η πιθανή κατεύθυνση από εδώ και πέρα είναι πιο κάτω.
Η πορεία της ισοτιμίας ευρώ - δολαρίου
Μεγάλο μέρος της απαισιοδοξίας επικεντρώνεται στη διακοπή του ρωσικού ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη, η οποία απειλεί ιδιαίτερα τη γερμανική βιομηχανία. Η Credit Suisse βλέπει 50% πιθανότητα να περιέλθει η περιοχή του ευρώ σε ύφεση τους επόμενους έξι μήνες. Η Goldman Sachs λέει ότι μπορεί ήδη να βρίσκεται σε ύφεση.
Η Ιταλία αποτελεί επίσης μεγάλη πηγή ανησυχίας εν μέσω πολιτικής αναταραχής που οδήγησε στην αποχώρηση του πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι. Η S&P Global Ratings μείωσε τις προοπτικές της για το χρέος της χώρας και ένας βασικός δείκτης κινδύνου, η διαφορά των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων έναντι των αποδόσεων της Γερμανίας, είναι η υψηλότερη από το 2020. Η απαισιοδοξία για την Ιταλία εμφανίζεται πλέον και στις συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου, τα Credit Default Swaps, αν και θεωρείται ως ένας πολύ απομακρυσμένος κίνδυνος.
Το ευρώ τα πάει ακόμη χειρότερα από ό,τι το 2012, όπως σημειώνει το Bloomberg. Το χαμηλό εκείνο το έτος ήταν 1,20 δολάρια, ενώ σήμερα διαπραγματεύεται γύρω στα 1,02 δολάρια αφού διολίσθησε στα 99,52 σεντς στις 14 Ιουλίου.
Η JPMorgan Chase και η Rabobank το βλέπουν να διολισθαίνει έως και στα 95 σεντς, δεδομένης της έκθεσης της Ευρώπης στην ενεργειακή κρίση. Η τιμολόγηση των δικαιωμάτων προαίρεσης θέτει τις πιθανότητες για πτώση της ισοτιμίας μέχρι το τέλος του έτους σε περίπου 70%. Η μέση πρόβλεψη αναλυτών στο Bloomberg για το τέλος του έτους είναι 1,06 δολάρια.
Τα σενάρια διάσπασης
Παρά το αρνητικό κλίμα, πάντως, σήμερα δεν γίνεται λόγος για σοβαρό κίνδυνο διάσπασης της ευρωζώνης, όπως το 2012, όταν ο Μάριο Ντράγκι, τότε πρόεδρος της ΕΚΤ, είχε διαβεβαιώσει ότι η κεντρική τράπεζα θα έκανε «ό,τι χρειάζεται» για να προστατευθεί το νόμισμα. Ο Θέμος Φιωτάκης, παγκόσμιος επικεφαλής συναλλάγματος στην Barclays, τονίζει ότι σήμερα αμφισβητείται πολύ λιγότερο η συνοχή του ευρώ, αλλά από οικονομική άποψη το πρόβλημα της ύφεσης είναι σοβαρότερο από όσο πριν δέκα χρόνια.
Μεγάλο μέρος της υποτίμησης του νομίσματος συνδέεται με τη δυσμενή οικονομική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από ένα μείγμα επιβράδυνσης της ανάπτυξης και εκτίναξης του πληθωρισμού. Την Παρασκευή, τα στοιχεία έδειξαν ότι η Γερμανία, κορυφαία οικονομία της Ευρώπης, παρέμεινε στάσιμη, ενώ ο πληθωρισμός στο μπλοκ των 19 μελών του νομίσματος εκτινάχθηκε σε νέο ρεκόρ 8,9%, ξεπερνώντας τις προβλέψεις.
Επίσης, το ευρώ επηρεάζεται από την απόκλιση μεταξύ αμερικανικών και ευρωπαϊκών επιτοκίων. Η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης την περασμένη εβδομάδα, αλλά η Fed έχει προχωρήσει σε τέσσερις αυξήσεις φέτος. Την περασμένη Τετάρτη, αύξησε κατά 75 μονάδων βάσης το βασικό της επιτόκιο.
Πάντως, οι προβλέψεις διάλυσης της ευρωζώνης δεν έχουν εξαφανιστεί εντελώς. Ο ιδρυτής του μακροοικονομικού hedge fund EDL, Εντουάρ ντε Λανγκλάντ, υποστηρίζει ότι είναι πιθανό και στοχεύει σε ισοτιμία ευρώ-δολαρίου 80 σεντς.
Όμως, η ΕΚΤ προσπαθεί να προλάβει αυτούς τους κινδύνους, όσο απομακρυσμένοι και αν είναι. Μαζί με την αύξηση των επιτοκίων της αυτόν τον μήνα, αποκάλυψε ένα νέο εργαλείο που αποσκοπεί στην πρόληψη του κατακερματισμού, δηλαδή της αδικαιολόγητης απόκλισης στα σπρεντ χρέους των μελών του ευρώ.
«Σήμερα, ο κύριος κίνδυνος είναι ο κίνδυνος πληθωρισμού», δήλωσε ο Νίκολας Φόρεστ, επικεφαλής του τομέα ομολόγων στην Candriam. «Το πιο σημαντικό μήνυμα ήταν πώς η ΕΚΤ μπορεί να εξομαλύνει την κατάσταση, χωρίς να δημιουργήσει κρίση χρέους. Η ιδέα τώρα είναι να αποφύγουμε κάτι, όχι να διορθώσουμε κάτι».
Το πρόβλημα με την Ιταλία
Το έργο της ΕΚΤ περιπλέκεται -και όχι για πρώτη φορά- από την ιταλική πολιτική. Η χώρα θα διεξαγάγει εκλογές τον Σεπτέμβριο και μια δεξιά συμμαχία προηγείται επί του παρόντος στις δημοσκοπήσεις. Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται λόγω της ανησυχίας για τις πολιτικές μιας τέτοιας κυβέρνησης, καθιστώντας δύσκολο για την ΕΚΤ να παρέμβει και να πει ότι οι κινήσεις της αγοράς είναι αδικαιολόγητες.
Πάντως, η ακροδεξιά πολιτικός Τζόρτζια Μελόνι, που διεκδικεί την πρωθυπουργία, δηλώνει ότι σχεδιάζει να τηρήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης. Οι επενδυτές λένε ότι είναι απίθανο η Ιταλία να υπαναχωρήσει από τις δεσμεύσεις και να θέσει σε κίνδυνο την πρόσβαση σε περίπου 200 δισ. ευρώ κεφαλαίων από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Η ίδρυση του Ταμείου Ανάκαμψης, ενός κοινού δημοσιονομικού μηχανισμού, χαρακτηρίζεται από αναλυτές ως ένα κορυφαίο σημείο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που απομακρύνει και τις ανησυχίες για διάσπαση του ευρώ. «Η Ευρώπη διέσχισε τον Ρουβίκωνα, ενώ κανείς δεν πίστευε ότι θα το κατάφερνε», δήλωσε ο Ρόχαν Κάνα, στρατηγικός αναλυτής στην UBS. «Ήταν ένα υψηλό σημείο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Υπάρχουν ακόμα ρωγμές, αλλά είναι ένας πολύ διαφορετικός κόσμος από τον κόσμου του 2010», υπογράμμισε.
