Κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση διεξάγεται σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο για την ανάδειξη προέδρου, μετά την αποχώρηση του Γερμανού Μάρτιν Σουλτς ο οποίος επιστρέφει στην πολιτική σκηνή της χώρας του. Η παραδοσιακή συμμαχία-συνεννόηση των δύο μεγάλων φιλοευρωπαϊκών κομμάτων - ΕΛΚ και σοσιαλιστών - για εναλλαγή εκπροσώπων τους στο ανώτατο αξίωμα δεν υφίσταται πλέον και η μεταξύ τους αντιπαράθεση μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες ανατροπές στο σύστημα εξουσίας της ΕΕ.
Οι σοσιαλιστές δεν θέλουν πλέον έναν πρόεδρο που θα ευθυγραμμίζεται με τις γερμανικές απόψεις περί αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και σκληρής λιτότητας, ούτε δέχονται να κατέχουν οι κεντρο-δεξιοί του ΕΛΚ όλες τις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ (Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν, Τουσκ επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στέχος του ΕΛΚ στην Ευρωβουλή).
Σε όλη την ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 1979, με την εξαίρεση πέντε ετών, το ΕΛΚ και οι σοσιαλδημοκράτες εναλλάσσονται στην προεδρία στο πλαίσιο ενός «μεγάλου συνασπισμού» με στόχο την εξασφάλιση της συναίνεσης στις αποφάσεις. Τώρα αυτό το σύστημα αμφισβητείται εμπράκτως.
Η σημερινή μυστική ψηφοφορία 751 ευρωβουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο είναι πιθανό να αναδείξει νικητή τον Ιταλό πολιτικό Αντόνιο Ταγιάνι, πρώην εκπρόσωπο του εμπλεκόμενου σε πολλά σκάνδαλα πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ο Ταγιάνι, ο οποίος υπηρέτησε ως Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Βιομηχανία από το 2010 ως το 2014, είναι ο υποψήφιος κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, της μεγαλύτερης ομάδας στο Κοινοβούλιο.
Ο σοσιαλιστής Τζιάνι Πιτέλα από την Ιταλία τρέφει επίσης ελπίδες για τη νίκη στις εκλογές. Αντίθετα, ο Βέλγος φιλελεύθερος Γκι Φερχόφστατ , διαπραγματευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Brexit, είδε τις πιθανότητές του να κατακρημνίζονται μετά από μια αποτυχημένη συμπόρευση την περασμένη εβδομάδα με το λαϊκίστικο Κίνημα των 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο.
Ο νικητής θα τεθεί επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε μια κρίσιμη στιγμή, επειδή θα έχει την τελική έγκριση για οποιαδήποτε συμφωνία για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναμένεται το 2019. Σε ένα ευμετάβλητο πολιτικό κλίμα, το αποτέλεσμα θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει τελικά σε ανασχηματισμό στις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ, προκαλώντας επιπλέον αστάθεια στην Ένωση σε μια στιγμή που αντιμετωπίζει κρίσεις που κυμαίνονται από το Brexit μέχρι και το μεταναστευτικό.
Οι λαϊκιστές κρατούν το κλειδί
Η άτυπη 40ετής συμφωνία ΕΛΚ- σοσιαλδημοκράατών για εναλλαγή στην προεδρία κατέρρευσε, λόγω διαφωνίας για το ποιος θα διαδεχθεί τον Σουλτς. Ο επικεφαλής του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ δήλωσε ότι η «προδοσία» από τις άλλες ομάδες, οι οποίες αναμενόταν να υποστηρίξουν τον Ταγιάνι, σημαίνει ότι «αυτοί είναι υπεύθυνοι για την αυξανόμενη επιρροή των λαϊκιστών στο Κοινοβούλιο».
Ο Πιτέλα όμως έχει δηλώσει ότι δεν θα δεχθεί το «μονοπώλιο» του ΕΛΚ για τις κορυφαίες θέσεις στην ΕΕ, προσθέτοντας ότι αντιτίθεται επίσης στις γερμανικής εμπνεύσεως πολιτικές λιτότητας για την αντιμετώπιση της κρίσης, που έπληξαν ανεπανόρθωτα την Ελλάδα και την Ισπανία.
Ο Γιούνκερ, πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου ο οποίος ηγείται της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος ηγείται του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προέρχονται και οι δύο από το ΕΛΚ. Οι αριστεροί ευρωβουλευτές έχουν προειδοποιήσει ότι μπορεί να διεκδικήσουν μια από αυτές τις θέσεις, εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταλήξει επίσης στα χέρια των συντηρητικών με τον Ταγιάνι.
Το κλειδί για το αποτέλεσμα μπορεί πλέον να βρίσκεται στις ψήφους των μικρότερων λαϊκίστικων και αντιευρωπαϊκών κομμάτων τα οποία προσπαθούν να διαλύσουν την ΕΕ εκ των έσω. Οι ευρωσκεπτικιστικές ομάδες υπό την ηγεσία του UKIP της Βρετανίας και του Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας αύξησαν σημαντικά τις δυνάμεις τους στις τελευταίες ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014, αλλάζοντας το πολιτικό τοπίο της ΕΕ.
Ο Βέλγος πρώην πρωθυπουργός Φερχόφστατ είχε αρχικά θεωρηθεί ότι είχε ελπίδες, με το προφίλ του πρόσφατα αναβαθμισμένο λόγω του ρόλου του ως επικεφαλής της διαπραγμάτευσης εκ μέρους του Κοινοβουλίου για το Brexit. Αλλά η εκστρατεία του έχει ουσιαστικά τορπιλιστεί μετά τη δήλωσή του ότι εξέταζε να συμπορευτεί με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέμπε Γκρίλλο, ο οποίος αποχώρησε από την ευρωσκεπτικιστική ομάδα του Φάρατζ.
Η συμφωνία κατέρρευσε, όταν οι Φιλελεύθεροι βουλευτές του Φερχόφστατ αντιτάχθηκαν σ' αυτή την κίνηση, υπενθυμίζονταν στον Φερχόσφστατ ότι ο ίδιος πριν από λίγες μέρες είχε επισημάνει την απειλή του λαϊκισμού.
