Σε τεντωμένο σχοινί βρίσκονται οι ευρωπαϊκές εξαγωγικές επιχειρήσεις μετά την πρόθεση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει γενικό δασμό 30% στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση από 1η Αυγούστου. Ο ήδη ισχύων δασμός 10% έχει προκαλέσει αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και έχει αυξήσει σημαντικά το κόστος εισαγωγών στις ΗΠΑ, ενώ η νέα κλιμάκωση αναμένεται να πλήξει καίριους εξαγωγικούς τομείς όπως τα ποτά, τα τρόφιμα και τα βιομηχανικά προϊόντα.
Η εμπορική σχέση ΗΠΑ–ΕΕ στον κλάδο των τροφίμων και ποτών ανέρχεται σχεδόν στα 30 δισ. ευρώ ετησίως. Ο νέος δασμός θα προσθέσει επιβάρυνση έως και 50% στην τελική τιμή, σύμφωνα με εκτιμήσεις εταιρειών, γεγονός που ενδέχεται να μειώσει δραστικά τις πωλήσεις σε μια από τις σημαντικότερες αγορές του πλανήτη.
Η ΕΕ εμφανίζει εμπορικό πλεόνασμα €198 δισ. με τις ΗΠΑ, το οποίο η Ουάσινγκτον επικαλείται ως αιτία για την επιβολή των νέων δασμών. Οι Βρυξέλλες, από την πλευρά τους, επισημαίνουν ότι η συνολική ισορροπία εμπορίου και επενδύσεων είναι πολύ πιο σύνθετη.
Στρατηγικά αδιέξοδα για τις ΜμΕ
Μικρομεσαίες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όπως η ιρλανδική Skellig Six18 και η γαλλική Combier δηλώνουν ότι η κατάσταση είναι πλέον μη βιώσιμη. Οι αποθήκες γεμίζουν, οι παραγγελίες παγώνουν και οι τελικοί καταναλωτές στις ΗΠΑ καλούνται να πληρώσουν αυξήσεις έως και 25%-30%.
Ειδικά για προϊόντα με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης –όπως ουίσκι, παρμεζάνα ή σαμπάνια– η μεταφορά παραγωγής εκτός ΕΕ είναι απαγορευτική, κάτι που περιορίζει τις δυνατότητες ελιγμών των παραγωγών.
Κολοσσοί επαναχαρτογραφούν την παραγωγή
Βιομηχανικοί κολοσσοί όπως η Siemens και η Bosch έχουν ήδη ξεκινήσει μετεγκατάσταση μονάδων παραγωγής στις ΗΠΑ ή σε τρίτες χώρες. Παράλληλα, ευρωπαϊκές εταιρείες εξετάζουν τη μεταφορά τελικής συναρμολόγησης στο Ηνωμένο Βασίλειο ώστε να εκμεταλλευτούν την ισχύουσα διμερή συμφωνία με τις ΗΠΑ και τον χαμηλότερο δασμό 10%.
Ωστόσο, ο επανασχεδιασμός της εφοδιαστικής αλυσίδας απαιτεί χρόνο, επενδύσεις και νομική ακρίβεια ως προς τους «κανόνες καταγωγής» που ορίζουν τη φορολογική ταυτότητα των προϊόντων.
Παρότι υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δασμοί χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό εργαλείο, η αστάθεια δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στρατηγικού σχεδιασμού για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Ο κίνδυνος εμπορικού πολέμου είναι υπαρκτός, με πιθανές κυρώσεις και αντίμετρα από την ΕΕ που θα πλήξουν αμερικανικά προϊόντα όπως το bourbon και τα αγροτικά εμπορεύματα.
Εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού επιχειρείν τονίζουν ότι ακόμη και μια προσωρινή περίοδος με δασμούς 30% μπορεί να επιφέρει απώλειες εκατομμυρίων ευρώ, αποδυναμώνοντας την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων σε μια ώριμη και κρίσιμη αγορά όπως αυτή των ΗΠΑ.
