Για περαιτέρω επίπονες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές ετοιμάζεται η κυβέρνηση, εκτιμώντας ότι στο EuroWorking Group την επόμενη εβδομάδα και στο Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου δεν πρόκειται να κλείσουν οι εκκρεμότητες τη αξιολόγηση, ενώ εξαιρετικά περιορισμένες είναι οι πιθανότητες να "ξεπαγώσουν" μέχρι τέλος Ιανουαρίου τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους. Στόχος είναι πλέον η επίτευξη συναινέσων και η λήψη αποφάσεων σε πολιτικό επίπεδο, όπου οι προσπάθειε "σκοντάφτουν στη στάση της γερμανικής πλευράς και στις επιλογές Σόιμπλε.
Προβληματισμός επικρατεί στο Μαξίμου και στο κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο, καθώς όσο περισσότερο καθυστερεί το κλείσιμο της β’ αξιολόγησης και διατηρείται η αβεβαιότητα, τόσο απομακρύνονται οι ελπίδες για ουσιαστική αλλαγή κλίματος στην οικονομία και ουσιαστική ανάκαμψη μέσα στο 2017.
Επιπτώσεις θα υπάρξουν και από την καθυστέρηση εκταμίευσης δόσεων. Το ταμειακό άνοιγμα μπορεί να αντιμετωπισθεί πάντως εκ των ενόντων. Στην κυβέρνηση ελπίζουν ότι μπορεί να καταστεί εφικτή η εκταμίευση κάποιας υποδόσης μέχρι τον Μάρτιο, ώστε να συνεχισθούν οι πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς ιδιώτες.
Διαβάστε επίσης: Έσβησαν οι προσδοκίες για συμφωνία στις 26 Ιανουαρίου
Ενώ μέχρι και τις αρχές Δεκεμβρίου Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούσαν για δυνατότητα επίτευξης συμφωνίας σε τεχνικό επίπεδο πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων, πλέον αναφέρονται σε προοπτική ακόμη και μηνών.
Η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης θα έχει πολλαπλές ορατές συνέπειες για την ελληνική οικονομία:
- Θα καθυστερήσει η ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καθώς η ΕΚΤ έχει θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη της Ελλάδας στο QE την ολοκλήρωση της β’ αξιολόγησης. Η ενσωμάτωση της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης έχει συνδεθεί με την προοπτική εξόδου της χώρας στις αγορές.
- Θα παρατείνει το κλίμα αβεβαιότητας σε μια περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση θέλει το κλίμα ηρεμίας ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου ανάπτυξης (2,7% κατά τη διάρκεια του 2017).
Η ελληνική κυβέρνηση, παραδέχτηκε ότι η επόμενη εκταμίευση πόρων για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου δεν πρόκειται να γίνει πριν από τον Μάρτιο ανεξάρτητα από την πορεία της β’ αξιολόγησης. Θεωρητικά, ο βασικός στόχος είναι να κλείσει η διαπραγμάτευση μέχρι το Eurogroup της 26ης Ιανουαρίου, στόχος όμως ο οποίος πλέον μοιάζει εξαιρετικά φιλόδοξος.
Η κυβέρνηση ρίχνει εκεί όλο το βάρος της, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα ξεκινήσει κύκλο επαφών στην Ευρώπη για να «βολιδοσκοπήσει» τις προθέσεις των δανειστών, όμως, τα πρώτα μήνυμα του νέου χρόνου δεν είναι ενθαρρυντικά ως προς το πότε θα κλείσουν τα ανοικτά μέτωπα.
Κυβερνητικές πηγές πιστεύουν πως εφόσον υπάρχει καλή διάθεση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (σ.σ.: φαίνεται άλλωστε να ξεπεράστηκε ο «σκόπελος» της «13ης σύνταξης» και των προβλημάτων που αυτή δημιούργησε στις σχέσεις της Αθήνας με τους δανειστές,) δημιουργεί τις προϋποθέσεις για συγκρατημένη αισιοδοξία ότι οι διαβουλεύσεις θα προχωρήσουν.), στις 26 Ιανουαρίου, μπορεί να υπάρξει μία καταρχήν πολιτική συμφωνία ούτως ώστε στην συνέχεια κι εφόσον το ΔΝΤ ξεκαθαρίσει τη στάση του, να οριστικοποιηθεί το κλείσιμο της αξιολόγησης στην επόμενη συνεδρίαση του οργάνου, δηλαδή στις 20 Φεβρουαρίου.
Ο Φεβρουάριος επομένως, χωρίς το Μαξίμου να το παραδέχεται, αποτελεί ένα άτυπο dead line για την ελληνική κυβέρνηση που επιθυμεί να μπει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ τον Μάρτιο.
Πάντως, εάν το ΔΝΤ μπει κανονικά στο πρόγραμμα, όπως έγινε με τα δύο πρώτα μνημόνια «αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει νέο μνημόνιο» επιμένουν κυβερνητικοί παράγοντες που παρακολουθούν τη διαδικασία της δεύτερης αξιολόγησης.
Πόσα «λεφτά» χρειάζεται το Δημόσιο το 2017
Όσο μεγαλύτερες είναι οι χρονικές καθυστερήσεις που θα υπάρξουν στη διαπραγμάτευση, τόσο πιο πιεστικό θα γίνεται το ερώτημα σχετικά με τις ταμειακές ανάγκες του Δημοσίου καθώς η β’ αξιολόγηση, πρέπει να φέρει στα ταμεία του ελληνικού δημοσίου, πάνω από 4,2 δις. ευρώ για την αποπληρωμή χρεολυσίων.
Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος του 2017 δεν έχει σοβαρές οικονομικές υποχρεώσεις ενώ στις 17 Μαρτίου, λήγει μια δόση ύψους 144,9 εκατ. ευρώ κπρος το ΔΝΤ. Συνολικά, στο πρώτο τρίμηνο του 2017, οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους φτάνουν στα 300 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, απαιτούνται τουλάχιστον 2,3 δις. ευρώ για τους τόκους.
Η πρώτη σοβαρή υποχρέωση της φετινής χρονιάς είναι η αποπληρωμή ομολόγων που βρίσκονται στην κατοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Πρόκειται για υποχρέωση 1,185 δισ. ευρώ με ημερομηνία λήξης στις 20 Απριλίου. Στο ποσό αυτό προστίθενται 168 εκατ. ευρώ από ομόλογα τα οποία βρίσκονται στην κατοχή εθνικών κεντρικών τραπεζών.
Ο χειρότερος –από πλευράς όγκου υποχρεώσεων- μήνας του 2017 είναι ο Ιούλιος. Λήγουν κατά σειρά:
- Ομόλογα που τριετούς διάρκειας που εξέδωσε το ελληνικό δημόσιο το 2014 σε μια από τις πρώτες προσπάθειες εξόδου στις αγορές εν μέσω των μνημονίων. Η προθεσμία αποπληρωμής των ομολόγων είναι η 17η Ιουλίου.
- Στις 18 Ιουλίου, λήγει δόση ύψους 289,8 εκατ. ευρώ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
- Στις 20 Ιουλίου, εκπνέει η προθεσμία για την αποπληρωμή ομολόγων που βρίσκονται στην κατοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικού ύψους 3,8 δισ. ευρώ.
Βάσει του μνημονίου, για το 3ο τρίμηνο του επόμενου έτους –το οποίο θα είναι και το βαρύτερο λόγω των πληρωμών του Ιουλίου- απαιτούνται συνολικά 7,2 δις. ευρώ για χρεολύσια (από τα 9,9 δις. ευρώ των χρεολυσίων που είναι προγραμματισμένα για τη χρονιά) και 1,7 δις. ευρώ για τόκους. .
Εκτός από τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας, υπάρχει και το θέμα της εσωτερικής αγοράς. Ο προϋπολογισμός, θα είναι ελλειμματικός σε ταμειακή βάση μετά τον Φεβρουάριο ενώ κάθε μήνα που θα περνάει, το έλλειμμα θα μεγαλώνει με αποκορύφωμα τον Μάιο οπότε και αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,6 δις. ευρώ. Έτσι, όσο περισσότερο θα καθυστερεί η ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης, τόσο περισσότερο το Υπουργείο Οικονομικών θα καταφεύγει στην γνώριμη τακτική του «παγώματος» των δαπανών με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται ακόμη περισσότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές.
