Παρά τη χαλάρωση του θεσμικού πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις με την τελευταία αναθεώρηση του μνημονίου, οι τραπεζίτες δεν σκοπεύουν να κάνουν χρήση των σχετικών διατάξεων, αλλά θα επιμείνουν –εφόσον αυτό χρειασθεί- σε μείωση προσωπικού με προγράμματα εθελουσίας εξόδου, αν και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει δηλώσει τη διαφωνία του με αυτή τη μέθοδο μείωσης του προσωπικού.
Θεωρητικά, το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις ομαδικές απολύσεις, που δεν απαιτεί πλέον έγκριση από το υπουργείο Εργασίας, διευκολύνει τις τράπεζες να μειώσουν το προσωπικό τους με στοχευμένα προγράμματα ομαδικών απολύσεων, που θα είχαν πολύ χαμηλότερο κόστος από τα «παραδοσιακά» προγράμματα εθελουσίας εξόδου και δεν ενέχουν τον κίνδυνο να φύγουν από τις τράπεζες στελέχη απαραίτητα για την καλή τους λειτουργία.
Όμως, οι τραπεζίτες έχουν αποφασίσει να μην κάνουν χρήση αυτής της θεσμικής δυνατότητας. Θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα τη διατήρηση της εργασιακής ειρήνης και των καλών σχέσεων με το προσωπικό, που καλείται αυτή την περίοδο να φέρει σε πέρας την πολύ δύσκολη προσπάθεια εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων χορηγήσεων και, ευρύτερα, της υλοποίησης των επιχειρησιακών σχεδίων που έχουν συμφωνηθεί με την Κομισιόν.
Άλλωστε, οι τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες φαίνεται ότι καλύπτουν με σχετική ευκολία τους στόχους των επιχειρησιακών τους σχεδίων για τη μείωση προσωπικού.
Η υποχρέωση της Τρ. Πειραιώς
Μόνο η Τράπεζα Πειραιώς βρίσκεται σε αρκετά σημαντική απόσταση από το στόχο, καθώς, στο τέλος του 2016 και μετά την τελευταία εθελουσία έξοδο, το προσωπικό είχε μειωθεί σε 14.492 άτομα, ενώ ως το τέλος του 2017 θα πρέπει να έχει μειωθεί το ανώτερο σε 13.200 άτομα, δηλαδή να υπάρξει μια μείωση κατά 1.292 άτομα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλο μέρος αυτής της μείωσης θα καλυφθεί με πωλήσεις θυγατρικών εταιρειών. Όμως, αυτή η «ήπια» μέθοδος μείωσης του προσωπικού εκτιμάται ότι θα αφήσει ένα «κενό» στην εφαρμογή του επιχειρησιακού προγράμματος τουλάχιστον 600 υπαλλήλων. Μέχρι τώρα η διοίκηση δεν είχε ξεκαθαρίσει αν γι’ αυτούς θα εφαρμοσθεί εκ νέου ένα πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου.
Η ηγεσία της ΟΤΟΕ, σε συνάντηση που είχε με το διευθύνοντα σύμβουλο Χρήστο Μεγάλου, έλαβε ισχυρές διαβεβαιώσεις ότι, εάν χρειασθεί, η τράπεζα θα εφαρμόσει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου - δηλαδή δεν θα προχωρήσει στην εφαρμογή ενός προγράμματος ομαδικών απολύσεων, με βάση τις νέες σχετικές διατάξεις του νόμου.
Διαβεβαιώσεις
Ο κ. Μεγάλου, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ΟΤΟΕ, τόνισε στους συνδικαλιστές ότι «δεν είναι ούτε στις προθέσεις της τράπεζας, ούτε στους σχεδιασμούς της να πληγεί η εργασία και η απασχόληση των εργαζομένων, διευκρινίζοντας ότι η μείωση προσωπικού, που εκκρεμεί στα πλαίσια ολοκλήρωσης των πλάνων αναδιάρθρωσης θα γίνει με τις διαδικασίες που προηγήθηκαν και σύμφωνα με την ελεύθερη βούληση κάθε εργαζόμενου».
Πρέπει, πάντως, να τονισθεί ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει κατ’ επανάληψη επικρίνει τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, που εφαρμόζονται στις τράπεζες και σε εταιρείες του ευρύτερου δημόσιου τομέα, υπογραμμίζοντας ότι έχουν πολύ υψηλό κόστος και προκρίνοντας την εφαρμογή προγραμμάτων ομαδικών απολύσεων.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, το ΔΝΤ, όπως και οι υπόλοιποι θεσμοί των δανειστών και οι εποπτικοί μηχανισμοί των τραπεζών, δεν αναμένεται να επιχειρήσουν να μπλοκάρουν το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου στην Πειραιώς. Όπως λένε τραπεζικά στελέχη, τέτοιες παρεμβάσεις θα προκαλούσαν δυσανάλογα μεγάλη αναστάτωση, σε σχέση με το οικονομικό όφελος που μπορεί να είχε η τράπεζα αν υιοθετούσε, αντί του προγράμματος εθελουσίας, ένα πρόγραμμα ομαδικών απολύσεων.