Αλλαγές στο ωράριο εργασίας, που γίνεται ...ευέλικτο και με ατομική σύμβαση, στις απολύσεις, στις υπερωρίες, στην απασχόληση τις Κυριακές, ρύθμιση της τηλεργασίας, αλλά και αντικατάσταση του ΣΕΠΕ, από Ανεξάρτητη Αρχή, προβλέπει μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, που παρουσίασε σήμερα ο Κωστής Χατζηδάκης.
Με το εν λόγω νομοσχέδιο, σύμφωνα με τον K. Χατζηδάκη, στόχος είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με τους εργαζόμενους να συμμετέχουν στα οφέλη της ανάπτυξης και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ υπογράμμισε ότι η νομοθεσία προσαρμόζεται στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και στις πιο πρωτοπόρες.
Όπως ανέφερε ο υπουργός το νομοσχέδιο προβλέπει:
* Ρητή νομοθετική κατοχύρωση του 8ωρου, 5νθημέρου και 40ωρου.
* Ακύρωσης απόλυση του εργαζομένου που αρνήθηκε να συμφωνήσει σε διευθέτηση του χρόνου εργασίας.
* Διεύρυνση της λίστας των περιπτώσεων της άκυρης απόλυσης.
Επίσης, μεταξύ άλλων, προβλέπεται άδεια πατρότητας: 14 ημέρες με αποδοχές έναντι 10. Προστασία του νέου πατέρα κατά της απόλυσης για έξι μήνες από τη γέννηση του τέκνου - Περιορισμός αντικινήτρων για πρόσληψη γυναικών. Γονική άδεια 4 τεσσάρων μηνών για κάθε γονέα με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους δύο μήνες.
Επιπλέον περιλαμβάνονται και μέτρα που στηρίζουν απευθείας τους εργαζόμενους, όπως είναι η ψηφιακή κάρτα εργασίας. Όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας, με την ψηφιακή κάρτα εργασίας στόχος είναι, μεταξύ άλλων:
- Η αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής και του αθέμιτου ανταγωνισμού με τις επιχειρήσεις που τηρούν το νόμο.
- Η μείωση της γραφειοκρατίας με κατάργηση της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης και του Ειδικού Βιβλίου Υπερωριών για τις επιχειρήσεις που υιοθετούν την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Το έργο έχει προταθεί προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ προβλέπεται η σταδιακή εφαρμογή και η αρχή θα γίνει από τις μεγάλες επιχειρήσεις.
Παράλληλα, συνίσταται η Επιθεώρηση Εργασίας ως Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Οι βασικές διατάξεις
Κύριες διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι εξής:
1. Διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Ισχύει από το 1990. Προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία. Με το σχέδιο νόμου που προωθείται, κυρώνεται η Οδηγία 2019/1158 που προβλέπει ευέλικτες μορφές απασχόλησης άρα και διευθέτηση, για γονείς και φροντιστές με ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Επίσης, προβλέπεται ρύθμιση που ορίζει ότι αν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή συλλογική σύμβαση, δίνεται η δυνατότητα εφαρμογή μετά από αίτημα του εργαζόμενου για συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής. Πρόκειται σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη για ρύθμιση που συμβαδίζει με την Οδηγία 2019/1158.
Προβλέπει ρητά την κατοχύρωση του 8ωρου, 5ημερου και 40ωρου. Προβλέπεται η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας χωρίς μείωση των αποδοχών στο πλαίσιο της διευθέτησης. Ορίζεται ως άκυρη η απόλυση εργαζόμενου που αρνήθηκε να συμφωνήσει διευθέτηση του χρόνου εργασία. Ορίζεται πλαίσιο αντικειμενικών και αυστηρών ελέγχων από την Επιθεώρηση Εργασίας με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, για την αποφυγή εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αθέμιτου ανταγωνισμού.
2. Διαλείμματα
Προβλέπεται ότι το διάλειμμα θα χορηγείται, μετά από 4 ώρες εργασίας, αντί για 6 ώρες, που ίσχυε ως τώρα. Επίσης, ξεκαθαρίζεται η διάρκειά του που θα είναι 15-30 λεπτά, ρύθμιση με την οποία αποφεύγονται εργοδοτικές καταχρήσεις, που παρατηρούνται σήμερα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ελέγχων, εργαζόμενοι που βρίσκονταν στους χώρους δουλειάς αρκετή ώρα, μετά τη λήξη του ωραρίου, "δικαιολογούνταν" από τον εργοδότη με το σκεπτικό ότι είχαν κάνει μεγάλο διάλειμμα στο ενδιάμεσο. Ορίζεται επίσης ότι απαγορεύεται η χορήγηση του διαλείμματος συνεχόμενου με την έναρξη ή λήξη της εργασίας.
3. Υπερωρίες
Ενοποιείται και αυξάνεται το όριο για τις υπερωρίες σε 150 ώρες ετησίως (σήμερα είναι 96 στη βιομηχανία και 120 στους λοιπούς κλάδους). Αυξάνεται επίσης η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης: καθορίζεται συγκεκριμένα στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%, έναντι 80% που είναι σήμερα. Με τον τρόπο αυτό και σε συνδυασμό ιδίως με την ψηφιακή κάρτα εργασίας αυξάνεται το εισόδημα των εργαζομένων και καλύπτονται οι επιχειρηματικές ανάγκες.
4. Κυριακές
Το γενικό καθεστώς αργίας της Κυριακής παραμένει. Στις υφιστάμενες γνωστές εξαιρέσεις που ισχύουν εδώ και δεκαετίες σε κλάδους, όπως η εστίαση, καταστήματα σε τουριστικές περιοχές, κ.ά.) προστίθενται ορισμένοι κλάδοι στους οποίους είναι αναγκαία η δυνατότητα συνεχούς λειτουργίας για δύο λόγους: αφενός μεν για την εξυπηρέτηση αναγκών της κοινωνίας αφετέρου δε για την πάταξη φαινομένων μαύρης εργασίας, καθώς σε πολλές περιπτώσεις επιχειρήσεις αναγκάζονται να λειτουργήσουν Κυριακές χωρίς να μπορούν να εμφανίσουν επίσημα τους εργαζόμενους.
Οι κλάδοι που προστίθενται είναι:- υπηρεσίες ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier),
- δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών,
- παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού,
- επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας ("logistics"), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων, όπως και επισκευής και συντήρησης περονοφόρων και ανυψωτικών μηχανημάτων,
- κέντρα κοινών υπηρεσιών ("shared services centers") ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων,
- επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου,
- επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών,
- επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων,
- κέντρα δεδομένων ("data centers") και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων.
Επίσης, επιτρέπονται, μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας:
- περιπτώσεις διενέργειας εξετάσεων για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων εν γένει
- περιπτώσεις νομίμων εξωσχολικών δράσεων ιδιωτικών σχολείων, όπως ημερίδες, διημερίδες, σεμινάρια, συνέδρια, ρητορικοί και άλλοι διαγωνισμοί, αγώνες, προπονήσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, ανθρωπιστικές, φιλανθρωπικές και περιβαλλοντικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένων των φυλάκων, οδηγών και συνοδών λεωφορείων, καθαριστριών, προσωπικού μηχανογράφησης και γραμματείας και κάθε άλλου εργαζομένου αναγκαίου για τη διενέργεια και ομαλή διεξαγωγή αυτών
- περιπτώσεις συντήρησης κτιρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων, η οποία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τις ημέρες παρουσίας εκπαιδευτικών και μαθητών
- περιπτώσεις προσαρμογής και αναβάθμισης πληροφοριακών συστημάτων
Επιτρέπεται να λειτουργούν οι εξής κλάδοι: Κούριερ, δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών, παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού, λοτζίστικς, κέντρα κοινών υπηρεσιών, επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών, επιχειρήσεις μεταλλίων και σκυροδέματος καθώς και data centers.
Μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας, εξετάσεις για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων, εξωσχολικές δράσεις ιδιωτικών σχολείων, συντήρηση κτηρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων και προσαρμογή και αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων.
5. Προστασία από τις απολύσεις
Παραμένουν όλες οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας της απόλυσης. Διευρύνεται η λίστα των περιπτώσεων: Απαγορεύεται η απόλυση όταν γίνεται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιοδήποτε νόμιμο δικαίωμά του (μέχρι σήμερα η επαναπρόσληψη ήταν στην κρίση του δικαστηρίου). Προστίθενται στον κατάλογο άκυρων απολύσεων, οι περιπτώσεις: Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης, του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου, εργαζόμενων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια, εργαζόμενων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν διευθέτηση του χρόνου εργασίας, τηλεργαζόμενων που άσκησαν δικαίωμα αποσύνδεσης.
Παράλληλα, προβλέπεται ότι αν απολυθείς εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου πραγματικά περιστατικά, ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση ότι η απόλυσή του είναι άκυρη, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση είναι έγκυρη.
Αυτό στην πράξη σημαίνει αντιστροφή του βάρους της απόδειξης. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, το δικαστήριο, αντί οποιασδήποτε άλλης συνέπειας, μετά από αίτημα είτε του εργαζόμενου είτε το εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζόμενου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης μεταξύ 3 – 24 μηνών επιπλέον. Εάν δεν υποβληθεί αίτημα από καμία πλευρά, τότε το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει την επαναπρόσληψη.
ΣΥΡΙΖΑ: Νομοσχέδιο έκτρωμα
«Το νομοσχέδιο που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης επιβεβαιώνει και ενισχύει την κριτική μας. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει να επιβάλλει όσα δεν τόλμησαν ούτε οι πιο σκληρές μνημονιακές κυβερνήσεις», δήλωσε η τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
Είπε ειδικότερα ότι το νομοσχέδιο «καταργεί το 8ωρο και μειώνει τους μισθούς, θεσπίζει τις ατομικές συμβάσεις και τις απλήρωτες υπερωρίες, καταλύει τις συλλογικές συμβάσεις και οδηγεί σε ανεξέλεγκτες απολύσεις». Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «συνεχίζει τη διάλυση των ελεγκτικών μηχανισμών και την ενθάρρυνση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας», ότι «πραγματοποιεί μία επίθεση χωρίς προηγούμενο στις συνδικαλιστικές ελευθερίες και στο δικαίωμα της απεργίας και στοχεύει στον εκφοβισμό των εργαζομένων που διεκδικούν τα δικαιώματά τους». Τονίζει επιπλέον ότι «οι αναγκαίες διατάξεις ενσωμάτωσης, όπως για τη βία και την κακοποίηση στην εργασία και τις γονικές άδειες, δεν μπορούν να συγκαλύψουν τον αντικοινωνικό, αντιδημοκρατικό και αυταρχικό χαρακτήρα του νομοσχεδίου και την επιβολή της εργασιακής ζούγκλας».
Η αρμόδια τομεάρχης της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημειώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα δώσει «αποφασιστικά τη μάχη μαζί με τους εργαζόμενους, στη Βουλή, στους χώρους δουλειάς και στην κοινωνία, για να μην περάσει αυτό το αντεργατικό νομοσχέδιο-έκτρωμα».
