Στον ψηφιακό κόσμο της ταχύτητας και της υπερδιέγερσης, μια απροσδόκητη τάση κερδίζει έδαφος: η επιστροφή στην απλότητα. Από τις γραφομηχανές με Bluetooth, μέχρι τα «χαζά» κινητά που απελευθερώνουν από την εξάρτηση των οθονών, η τεχνολογία επενδύει μαζικά στο… παρελθόν.
Και το πιο εντυπωσιακό; Το κάνει με πολυτελή υλικά, υψηλή αισθητική και τιμές... που ανταγωνίζονται τα iPhone.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της ψηφιακής νοσταλγίας είναι το reMarkable: ένα λεπτεπίλεπτο tablet από τη Νορβηγία, που κοστίζει περίπου 400 δολάρια και δεν κάνει απολύτως τίποτα από αυτά που περιμένει κανείς από μια σύγχρονη συσκευή. Δεν έχει browser, δεν κάνει βιντεοκλήσεις, δεν επιτρέπει την αποστολή μηνυμάτων. Κάνει μόνο ένα πράγμα - και το κάνει με εμμονική τελειότητα: προσομοιώνει την αίσθηση του γραψίματος με μολύβι πάνω σε χαρτί.
«Υπάρχει κάτι σχεδόν πρωτόγονο και βαθιά ικανοποιητικό στην επαφή μολυβιού με χαρτί», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Φίλιπ Χες. Ίσως αυτό εξηγεί γιατί η εταιρεία έχει πουλήσει ήδη 2 εκατομμύρια συσκευές από το 2017 και πέρυσι είδε τα έσοδά της να ξεπερνούν τα 430 εκατ. δολάρια.
Η εμπορική επιτυχία του reMarkable δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Σε μια εποχή όπου τα πάντα είναι δικτυωμένα, άυλα και αστραπιαία, οι χρήστες αναζητούν όλο και πιο συχνά τεχνολογικές "νησίδες" αποσύνδεσης:
- Ρετρό πληκτρολόγια που μιμούνται τον ήχο της IBM Selectric.
- Ροταριακά τηλέφωνα που συνδέονται μέσω Bluetooth με το κινητό.
- Φωτογραφικές μηχανές Polaroid που επαναφέρουν τον ενθουσιασμό της στιγμιαίας, χειροπιαστής εικόνας.
- Βινύλια που ξεπερνούν σε πωλήσεις τα CD.
- Κινητά περιορισμένης λειτουργικότητας που υπόσχονται απεξάρτηση από την υπερσυνδεσιμότητα.
Το ρομαντικό φάντασμα της αναλογικής εποχής επιστρέφει θριαμβευτικά. Αυτή τη φορά, όμως, με όρους υψηλής τεχνολογίας.
Δεν είναι μόνο ζήτημα αισθητικής ή νοσταλγίας. Είναι και νευρολογική ανακούφιση. Το γράψιμο στο χέρι, για παράδειγμα, συγχρονίζεται με τον ρυθμό της σκέψης, δημιουργώντας έναν αργό, βαθύτερο τρόπο επεξεργασίας των ιδεών. Οι συσκευές όπως το reMarkable λειτουργούν ως προστατευτικοί φραγμοί απέναντι στον καταιγισμό των ειδοποιήσεων, των likes και του ατέρμονου σκρολαρίσματος.
Και βέβαια, υπάρχει και το συναίσθημα: μια φωτογραφία Polaroid, ένα χειρόγραφο σημείωμα, ένας δίσκος με «γρατζουνισμένο» ήχο έχουν μια βαρύτητα μνήμης που καμία εφαρμογή δεν μπορεί να προσφέρει. Είναι αντικείμενα που δεν σβήνονται με ένα swipe, δεν χάνονται σε ένα cloud· παραμένουν χειροπιαστά, φορτισμένα, ανθρώπινα.
Ίσως τελικά το ζητούμενο δεν είναι να κάνει η τεχνολογία περισσότερα, αλλά να κάνει λιγότερα και να τα κάνει καλύτερα. Να επανεφεύρει το χαρτί, το κουδούνισμα, την κίνηση του δίσκου, όχι ως επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ως άσκηση επανασύνδεσης με το παρόν. Με τον εαυτό. Με την απλότητα.
Ίσως αυτό να είναι το πραγματικό μέλλον: όχι γρηγορότερο, όχι πιο "έξυπνο", απλώς πιο αληθινό.
