Σε έναν αγώνα δρόμου για την ενίσχυση των κεφαλαίων τους, τόσο εσωτερικά, όσο και με νέες εκδόσεις ομολόγων Tier 2 έχουν αποδυθεί οι τραπεζικές διοικήσεις, λίγο πριν αρχίσουν οι τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, που θα «κάψουν» και πάλι κεφάλαια. Την ίδια στιγμή, η Κομισιόν εκφράζει ανησυχίες για την κεφαλαιακή επάρκεια και προειδοποιεί για κινδύνους στο μέλλον.
Οι τράπεζες αντιμετωπίζουν μια δύσκολη εξίσωση, σε ό,τι αφορά την επάρκεια των κεφαλαίων τους, καθώς από τη μια την ενισχύουν με αρκετό κόπο και με εκδόσεις ομολόγων Tier 2, που παραμένουν ακριβές, και από την άλλη έχουν να αντιμετωπίσουν τις απώλειες που θα φέρει η υλοποίηση μεγάλων τιτλοποιήσεων προβληματικών δανείων, με υποστήριξη από κρατικές εγγυήσεις, αλλά και το δομικό πρόβλημα της χαμηλής ποιότητας των κεφαλαίων, που εξακολουθούν να αποτελούνται, σε ποσοστό κοντά στο 60%, από αναβαλλόμενη φορολογία, που δεν μπορεί να απορροφήσει μελλοντικές ζημιές.
Οι τιτλοποιήσεις δεν θα είναι «φθηνές» για τις τράπεζες, από την άποψη της κεφαλαιακής επάρκειας, καθώς εκτιμάται ότι η επιβάρυνση από τη μεταφορά στα οχήματα ειδικού σκοπού των προβληματικών δανείων σε χαμηλότερες τιμές από αυτές που είναι γραμμένες στα βιβλία των τραπεζών θα φέρει απώλειες της τάξεως του 15% της αξίας των δανείων, μειώνοντας την κεφαλαιακή επάρκεια.
Τα αποτελέσματα 9μήνου έδειξαν ότι οι τράπεζες βελτίωσαν την κεφαλαιακή τους θέση, ώστε να αντιμετωπίσουν καλύτερα και τα επερχόμενα stress tests της εποπτικής αρχής μέσα στο 2020. Ειδικότερα,
- Η Εθνική ανακοίνωσε ότι, με τον υπολογισμό των κερδών του 9μήνου και του οφέλους από πωλήσεις στοιχείων ενεργητικού που έχουν συμφωνηθεί με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν, ο βασικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας, CET1, διαμορφώνεται σε 16,8% και είναι αυξημένος κατά 80 μονάδες βάσης σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Οι δείκτες αυτοί, σύμφωνα με την Εθνική, υπερβαίνουν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις βάσει του Εποπτικού Ελέγχου και Διαδικασίας Αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP) για το 2019 και το 2020. Επίσης, η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής αναμένεται να ενισχύσει τους κεφαλαιακούς δείκτες σημαντικά. Πάντως, η Εθνική δεν έδωσε στη δημοσιότητα εκτιμήσεις για το ύψος της μεγάλης τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων που μεταφέρεται από το 2021 στο 2020 και θα ενταχθεί στο σχέδιο «Ηρακλής». Έτσι, παραμένει ασαφές ποια θα είναι η επιβάρυνση των κεφαλαίων.
- Η Eurobank βρίσκεται σε συγκριτικά καλύτερη θέση από τις άλλες τράπεζες, καθώς έχει καλύψει έγκαιρα, κυρίως μέσω της συγχώνευσης με την Grivalia, το κόστος της δικής της μεγάλης τιτλοποίησης (Project Cairo για δάνεια αξίας 7,5 δισ. ευρώ), που υπολογίζεται σε ποσό έως 1,4 δισ. ευρώ Σύμφωνα με τη διοίκηση, οι όροι του σχεδίου «Ηρακλής», στο οποίο θα ενταχθεί η συναλλαγή, θα προκαλέσουν μεν επιβάρυνση στα κεφάλαια, το οποίο όμως θα αντισταθμισθεί από τη μείωση του κόστους ρίσκου (μείωση σταθμισμένου ενεργητικού) κατά 1,8 δισ. ευρώ. Έτσι, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι κεφαλαιακά ουδέτερο. Σημειώνεται ότι ο δείκτης CET1 της Eurobank ενισχύθηκε κατά 40 μ.β. στο τρίμηνο και διαμορφώθηκε σε 16,3%, ενώ ο δείκτης συνολικής κεφαλαιακής επάρκειας (CAD) αυξήθηκε σε 18,6%. και είναι ο υψηλότερος στον εγχώριο κλάδο. Ο δείκτης CET1 με την πλήρη εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ αυξήθηκε σε 14,1% στο τέλος Σεπτεμβρίου. Το σταθμισμένο ενεργητικό διαμορφώθηκε σε 41,6 δισ. ευρώ.
- Η Alpha Bank ανακοίνωσε ότι μετά τη μεγάλη τιτλοποίηση που σχεδιάζει, για δάνεια αξίας 12 δισ. ευρώ, η κεφαλαιακή επίπτωση δεν θα ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Ο δείκτης CET1 θα διατηρηθεί σε επίπεδα άνω των ελάχιστων εποπτικών απαιτήσεων. Στόχος είναι να διαμορφωθεί το 2022 ο δείκτης σε ποσοστό άνω του 15% και ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας (CAD) σε ποσοστό άνω του 17%. Η τράπεζα σκοπεύει να αξιοποιήσει πλήρως το διαθέσιμο περιθώριο 2 ποσοστιαίων μονάδων για την έκδοση κεφαλαίων κατηγορίας ΙΙ (Tier 2). Το 2020 και πριν ολοκληρωθεί η τιτλοποίηση υπολογίζεται ότι θα αντληθούν κεφάλαια έως 800 εκατ. ευρώ με την έκδοση τίτλων. Ο δείκτης κεφαλαίων συνολικής επάρκειας από το 18% θα υποχωρήσει το 2020 στο σενάριο της μέγιστης ζημιάς στο 14,5%, χωρίς να συνυπολογίζονται τα κέρδη χρήσης 2020. Θα μείνει ως εκ τούτου, σύμφωνα με τη διοίκηση, πάνω από την ελάχιστη εποπτική απαίτηση (13,75% για το 2019, 14% για το 2020).
- Για την Τράπεζα Πειραιώς, το 9μηνο έφερε αρκετά σημαντική βελτίωση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας. Ο pro-forma δείκτης CET1 του Ομίλου στις 30 Σεπτεμβρίου 2019 ήταν στο 14,4%, ενώ ο pro-forma συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης τίτλων Tier 2 τον Ιούνιο του 2019, ανήλθε στο 15,3%. Οι δύο προαναφερόμενοι δείκτες περιλαμβάνουν τα κέρδη περιόδου και τη θετική επίδραση στα σταθμισμένα έναντι κινδύνου στοιχεία ενεργητικού από την πώληση χαρτοφυλακίων ΜΕΑ. H ενίσχυση των κεφαλαίων οφείλεται στην κερδοφορία, καθώς και στην αναπροσαρμογή της αξίας των ελληνικών ομολόγων. Επιπλέον, η συναλλαγή για την ίδρυση ανεξάρτητης εταιρείας διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων, που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο 2019, ενίσχυσε περαιτέρω τον δείκτη CET-1 και το συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας σε 15,1% και 16,0% αντίστοιχα. Ο δείκτης CET-1 με πλήρη εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ (fully loaded) βελτιώνεται σταθερά τα τελευταία τρίμηνα. Ο fully loaded CET-1 και ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας ανήλθαν σε 12,4% και 13,3% αντιστοίχως, pro-forma για όλες τις συναλλαγές που έγιναν μετά το Σεπτέμβριο 2019. Η διοίκηση της τράπεζας, πάντως, δεν έδωσε στη δημοσιότητα υπολογισμούς για την επιβάρυνση που θα φέρει στα κεφάλαια το σχέδιο για δύο τιτλοποιήσεις, δανείων συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ.
Οι προειδοποιήσεις της Κομισιόν
Την ίδια ώρα, στην τελευταία έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας, η Κομισιόν εκφράζει την ανησυχία της για την ποιότητα των κεφαλαίων των τραπεζών, λόγω της μεγάλης συμμετοχής αναβαλλόμενης φορολογίας στα κεφάλαια.
Στο τέλος α’ τριμήνου, ο δείκτης CET1, σημειώνει η Κομισιόν, ήταν 15,6% για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, περίπου σταθερός σε σχέση με το 2018. Ενισχύθηκε περαιτέρω στο τέλος του β’ τριμήνου, χάση στην αύξηση της αποτίμησης των ομολόγων και στη μείωση του σταθμισμένου ενεργητικού με πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Όμως, τις δυνατότητες αύξησης της κεφαλαιακής επάρκειας περιορίζουν η χαμηλή επαναλαμβανόμενη κερδοφορία και το ακόμη υψηλό κόστος ρίσκου, ενώ το ποσοστό κεφαλαίων που προέρχονται από αναβαλλόμενη φορολογία (DTC) μειώθηκε μόνο οριακά και εξακολουθεί να ξεπερνά το 57%.
Μάλιστα, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι με τις τιτλοποιήσεις βάσει του σχεδίου «Ηρακλής», που είναι πιθανό να «κάψουν» κεφάλαια, το ποσοστό του DTC ενδέχεται να αυξηθεί εκ νέου. Επίσης, αν συνυπολογισθεί η επίδραση της Βασιλείας ΙΙΙ, ο δείκτης CET1 (fully loaded) είναι αρκετά χαμηλότερος από το μέσο όρο της Ε.Ε. (12,8% έναντι 14,4%).
Οι τράπεζες θα κληθούν, τονίζει η Κομισιόν, όχι μόνο να προσαρμοσθούν στη μετάβαση στο νέο λογιστικό πρότυπο IFRS9, η οποία θα πιέσει τα κεφάλαιά τους, αλλά και να εκδώσουν ομόλογα που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για bail-in, όπως προβλέπουν οι νέοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί.
