Το δολάριο βιώνει το χειρότερο πρώτο εξάμηνο εδώ και πέντε δεκαετίες, με πτώση 10,7% έναντι βασικών διεθνών νομισμάτων έως τον Ιούνιο, τη μεγαλύτερη από το 1973, όταν ο Ρίτσαρντ Νίξον έβαζε τέλος στο σύστημα του Bretton Woods και τη σύνδεση του δολαρίου με τον χρυσό. Η τάση μοιάζει να έχει συνέχεια, με τις αγορές να προετοιμάζονται για ακόμη περισσότερες προκλήσεις στο δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο συνδυασμός πολιτικής αστάθειας, αυξανόμενου χρέους και πιθανών μειώσεων επιτοκίων από τη Fed, διατηρεί το κλίμα επιφυλακτικό. Όπως επισημαίνει ο Art Hogan, επικεφαλής στρατηγικής της B. Riley Wealth Management, μιλώντας στο CNBC, «τρέχουμε ελλείμματα χωρίς πρόθεση συγκράτησης, αποξενώνουμε συμμάχους σε στρατιωτικό και εμπορικό επίπεδο και υπάρχουν αρκετοί αρνητικοί καταλύτες. Όταν αρχίσει η κατηφορική πορεία, είναι δύσκολο να σταματήσει».
Η πτώση του δολαρίου άρχισε στα μέσα Ιανουαρίου, με σύντομα μόνο διαλείμματα ανάκαμψης, όπως τον Απρίλιο, όταν η ελπίδα ότι οι δασμοί Τραμπ δεν θα είναι τελικά τόσο επιθετικοί προκάλεσε προσωρινή άνοδο.
Οι επιπτώσεις στις αγορές και στο δολαριακό καθεστώς
Αν και η υποχώρηση του δολαρίου δεν λειτούργησε απαραίτητα ως «δηλητήριο» για τις μετοχές, δεδομένου ότι το 40% των εσόδων των εταιρειών του S&P 500 προέρχεται από εξαγωγές και διεθνείς πωλήσεις, η τάση έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις για το ενδεχόμενο παρακμής της «αμερικανικής εξαίρεσης» και της κυριαρχίας του δολαρίου στο διεθνές σύστημα.
Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ πλησιάζει τα 30 τρισ. δολάρια, ενώ το έλλειμμα του 2025 αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 τρισ. δολάρια. Σε αυτό το πλαίσιο, αρκετές κεντρικές τράπεζες ενισχύουν τα αποθέματα χρυσού -σύμφωνα με το World Gold Council, με ρυθμό 24 τόνων μηνιαίως- ως αντιστάθμισμα στην εξάρτηση από το δολάριο.
«Βλέπουμε μια στρατηγική διαφοροποίησης στα συναλλαγματικά αποθέματα, με στροφή προς τον χρυσό λόγω πληθωριστικών και γεωοικονομικών ανησυχιών», τονίζει ο Lawson Winder της Bank of America. Παρόμοια στρατηγική ακολουθεί και η TS Lombard, διατηρώντας short θέσεις στο δολάριο: «Ο Τραμπ επιδιώκει ευθέως ένα ασθενέστερο δολάριο και οι συνθήκες το επιτρέπουν», σημειώνει ο στρατηγικός αναλυτής Daniel Von Ahlen.
Η Fed ενδέχεται να εντείνει τις πιέσεις με μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων, αν και η προηγούμενη μείωση το 2024 συνοδεύτηκε από αύξηση στις αποδόσεις των ομολόγων και ενίσχυση του δολαρίου, αναδεικνύοντας την πολυπλοκότητα των αντιδράσεων των αγορών.
Ενδεχόμενη αναστροφή της τάσης;
Δεν συμμερίζονται όλοι την απαισιοδοξία. Ο Thomas Matthews της Capital Economics εκτιμά ότι η τελευταία άνοδος των μετοχών αντανακλά αυξημένη εμπιστοσύνη στα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία και ότι η αδυναμία του δολαρίου ίσως ήταν αποτέλεσμα επιλεκτικής ενίσχυσης άλλων νομισμάτων.
Αντίστοιχα, η Wells Fargo χαρακτηρίζει υπερβολικούς τους φόβους περί «αποδολαριοποίησης». «Το δολάριο παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος του παγκόσμιου εμπορίου και της χρηματοδότησης. Το θεσμικό πλαίσιο, η ρευστότητα και το βάθος των αμερικανικών αγορών καθιστούν τη μετάβαση σε εναλλακτικά νομίσματα δύσκολη και αργή», επισημαίνει η αναλύτρια Jennifer Timmerman.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, χαρακτήρισε τις διακυμάνσεις του νομίσματος «εντός του φυσιολογικού εύρους», αν και η άνοδος των αποδόσεων στα ομόλογα του Δημοσίου δείχνει ότι οι ανησυχίες για το δολάριο και την οικονομία παραμένουν ενεργές.
«Είμαστε σε μια φάση όπου η πτωτική δυναμική ίσως είναι υπερβολική. Όμως, υπάρχουν αρκετοί θεμελιώδεις λόγοι για να παραμείνουμε επιφυλακτικοί», καταλήγει ο Hogan της B. Riley.
