Στη διαφαινόμενη πιθανότητα επανεμφάνισης ενός τύπου πληθωρισμού, που δεν οφείλεται σε θεμελιώδεις οικονομικούς παράγοντες, αλλά στην ενεργή προσπάθεια των επιχειρήσεων να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους, αξιοποιώντας αφηγήσεις περί εξωτερικών κρίσεων, αναφέρεται ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον κείμενο - ανάλυση του επικεφαλής οικονομολόγου της UBS Global Wealth Management, Paul Donovan, το οποίο δημοσιεύτηκε στο επίσημο blog του Chief Investment Office (CIO) της UBS.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο σε ελληνική απόδοση:
Η απόφαση του Προέδρου Τραμπ να επιβάλει νέους δασμούς στις εισαγωγές έχει άμεσες συνέπειες: αυξάνει τον πληθωρισμό και μειώνει την οικονομική ανάπτυξη. Όμως, αυτό που ανησυχεί περισσότερο τη Fed είναι οι δευτερογενείς επιδράσεις — αυτές που επιμένουν πέρα από το πρώτο σοκ. Μία από αυτές τις επιδράσεις είναι ο κερδοσκοπικός πληθωρισμός (profit-led inflation) και πρόκειται για έναν ιδιαίτερο κίνδυνο.
Αυτός ο τύπος πληθωρισμού εμφανίζεται όταν οι λιανέμποροι γνωρίζουν περισσότερα από τους καταναλωτές για τους παράγοντες που προκαλούν αυξήσεις τιμών. Αν μπορούν να πουν μια «πειστική ιστορία» για εξωτερικές πιέσεις που δεν ελέγχουν οι ίδιοι, τότε έχουν την ευκαιρία να ανεβάσουν τις τιμές πέρα από το εύλογο, αυξάνοντας έτσι τα περιθώρια κέρδους τους.
Μετά την πανδημία, ιστορίες για «προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα» και «ελλείψεις εργατικού δυναμικού» επέτρεψαν στους Αμερικανούς λιανοπωλητές να αυξήσουν τις τιμές, με αποτέλεσμα τα εταιρικά κέρδη να εκτιναχθούν από το 13,3% του λιανικού ΑΕΠ στο εντυπωσιακό 21,7% σήμερα. Οι καταναλωτές δυσαρεστήθηκαν, αλλά τα μέσα ενημέρωσης, ενισχύοντας το φόβο, τους έκαναν πιο ανεκτικούς στις αυξήσεις.
Οι δασμοί του Τραμπ δημιουργούν παρόμοιο πεδίο αφηγήσεων. Αν ο τύπος εστιάζει στο ότι επιβάλλεται ένας φόρος 10%, χωρίς να εξηγεί ότι αυτό μεταφράζεται σε μόλις 4% αύξηση του κόστους για τον καταναλωτή, τότε οι επιχειρήσεις έχουν περιθώριο να αυξήσουν τις τιμές έως και 10% — και ο καταναλωτής πιθανόν να το αποδεχθεί.
Η αναγραφή του «φόρου Τραμπ» στα αποδεικτικά πώλησης θα μπορούσε να βοηθήσει τους οικονομολόγους να εντοπίσουν την ύπαρξη πληθωρισμού που οφείλεται σε αυθαίρετες αυξήσεις κερδών.
Γι’ αυτό και η πρόσφατη άρνηση της Amazon να διαχωρίσει στις αποδείξεις το ποσοστό τιμής που σχετίζεται με τους νέους δασμούς θεωρείται απογοητευτική. Μια τέτοια διαφάνεια θα μπορούσε να αποκαλύψει αν οι επιχειρήσεις αξιοποιούν τους νέους φόρους για να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους περισσότερο απ’ όσο δικαιολογείται.
