Καθώς η αγορά εργασίας γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική, ιδιαίτερα για τους νέους αποφοίτους, οι εργοδότες δείχνουν να απομακρύνονται σταδιακά από την αποκλειστική έμφαση στα πτυχία, στρέφοντας την προσοχή τους σε δεξιότητες, εμπειρίες και προσωπικά χαρακτηριστικά όπως η επιμονή, η προσαρμοστικότητα και η διάθεση για μάθηση.
Σύμφωνα με ειδικούς στην αγορά στελέχωσης, η τάση σε αρκετούς κλάδους - ιδίως στους τομείς των πωλήσεων και των επιχειρήσεων- είναι η προτεραιότητα να δίνεται στην εργασιακή ετοιμότητα και στο αποδεδειγμένο ενδιαφέρον για τον ρόλο. Αντίθετα, ο τίτλος σπουδών από μόνος του δεν αποτελεί πλέον εχέγγυο επαγγελματικής αποκατάστασης.
Στις ΗΠΑ, τα τελευταία στοιχεία από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Νέας Υόρκης δείχνουν αύξηση της ανεργίας για νέους αποφοίτους (5,8% τον Μάρτιο), ενώ το ποσοστό των υποαπασχολούμενων - αυτών που εργάζονται σε θέσεις για τις οποίες δεν απαιτείται το πτυχίο τους- έφτασε το 41,2%.
Το φαινόμενο εντείνεται από τη γενικότερη αβεβαιότητα της εποχής, με τις διακυμάνσεις στην παγκόσμια οικονομία, τις πολιτικές δασμών και την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στη ζήτηση εργατικού δυναμικού.
Δημιουργική αναζήτηση εμπειρίας
Μία από τις βασικότερες δυσκολίες για τους υποψήφιους είναι το λεγόμενο «παράδοξο της εμπειρίας»: η ανάγκη για επαγγελματική εμπειρία ως προϋπόθεση για να αποκτηθεί… επαγγελματική εμπειρία. Για να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, προτείνονται εναλλακτικές μορφές δράσης:
-
Αξιοποίηση του LinkedIn: Δημιουργία ολοκληρωμένου επαγγελματικού προφίλ και ενεργή παρουσία με στοχευμένες αναρτήσεις και συνδέσεις στον κλάδο ενδιαφέροντος.
-
Συμμετοχή σε εξωεπαγγελματικές δραστηριότητες: Ενίσχυση του βιογραφικού μέσω εθελοντισμού, αθλητισμού ή δράσεων σε ΜΚΟ, που αποδεικνύουν συνεργατικότητα και κοινωνική ευαισθησία.
-
Αναζήτηση ευκαιριών για πρακτική εμπειρία: Συμμετοχή σε προγράμματα πρακτικής άσκησης ή παρακολούθηση (job shadowing) επαγγελματιών σε πραγματικό περιβάλλον εργασίας.
-
Διεύρυνση επαγγελματικού δικτύου: Παρακολούθηση κλαδικών εκδηλώσεων, δημιουργία επαφών με ανθρώπους-κλειδιά και αναζήτηση καθοδήγησης από μέντορες.
-
Ανάληψη προσωπικών πρωτοβουλιών: Ανάπτυξη μικρών projects ή επιχειρηματικών ιδεών που επιδεικνύουν δημιουργικότητα, συνέπεια και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
-
Εμβάθυνση στη γνώση του κλάδου: Συστηματική ενημέρωση μέσω podcast, άρθρων, βιβλίων και εκπαιδευτικών σεμιναρίων που προσφέρουν σύγχρονες και πρακτικές γνώσεις.
Οι εργοδότες εκτιμούν ιδιαίτερα τους υποψηφίους που δείχνουν πρωτοβουλία, συνέπεια και αληθινό ενδιαφέρον για τον ρόλο, όχι απλώς την ανάγκη για απασχόληση.
Σε περιβάλλοντα υψηλού ανταγωνισμού, η προσωπική επαφή με στελέχη προσλήψεων, ακόμη και μέσω απευθείας μηνυμάτων στο LinkedIn, μπορεί να λειτουργήσει ως ένδειξη κινητοποίησης και σοβαρής πρόθεσης.
Παράλληλα, η προσφορά άμισθης συνεργασίας, αν και ενδεχομένως μη ελκυστική, είναι σε ορισμένες περιπτώσεις ένας τρόπος για να αποκτήσει κανείς πρόσβαση και εμπειρία.
Η «τεχνική του κλεισίματος» σε μια συνέντευξη
Μια στρατηγική που προτείνεται συχνά από ειδικούς σε θέματα προσλήψεων, ειδικά σε τομείς όπως οι πωλήσεις, είναι η χρήση της λεγόμενης «τεχνικής του κλεισίματος» στο τέλος της συνέντευξης.
Αυτή περιλαμβάνει μια σύντομη δήλωση ενδιαφέροντος και μία ερώτηση που δίνει την ευκαιρία στον υποψήφιο να εντοπίσει και ενδεχομένως να απαντήσει επί τόπου σε ενστάσεις του εργοδότη:
Είμαι πολύ ενθουσιασμένος με αυτή την ευκαιρία και θα ήθελα πραγματικά να συνεργαστούμε. Θα μπορούσα να σας ρωτήσω ποια είναι η εντύπωσή σας από αυτή τη συνέντευξη; Υπάρχει κάτι που θεωρείτε ότι θα μπορούσα να βελτιώσω ή κάτι που σας προβληματίζει;
Μια τέτοια προσέγγιση όχι μόνο υποδηλώνει αυτοπεποίθηση και ωριμότητα, αλλά μπορεί να προσφέρει και πολύτιμη ανατροφοδότηση.
Πέρα από τα πτυχία
Αν και οι ακαδημαϊκοί τίτλοι παραμένουν σημαντικοί σε κλάδους όπως η ιατρική ή η μηχανική, στους περισσότερους επαγγελματικούς τομείς η έμφαση μετατοπίζεται. Οι εργοδότες αξιολογούν πλέον σε μεγαλύτερο βαθμό χαρακτηριστικά όπως η εργατικότητα, η ανθεκτικότητα, η ικανότητα μάθησης και η προσαρμοστικότητα.
Σε ένα περιβάλλον όπου η απόκτηση θέσης εργασίας απαιτεί περισσότερα από ένα πτυχίο, η ευρηματικότητα, η επιμονή και η ενεργή παρουσία στην επαγγελματική κοινότητα αποτελούν τα πραγματικά κλειδιά για μια επιτυχημένη είσοδο στην αγορά εργασίας.
