Με ικανοποίηση από πλευράς φορέων της αγοράς έγιναν δεκτές οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης για τα μέτρα στήριξης κόντρα στην ενεργειακή ακρίβεια.
Σχολιάζοντας τα μέτρα ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννης Χατζηθεοδοσίου τόνισε ότι οι παρεμβάσεις είναι σίγουρα θετικές, καθώς αυξάνουν τον αριθμό των καταναλωτών που θα ωφεληθούν, στηρίζονται περισσότερο τα νοικοκυριά και είναι εμφανής η πρόθεση να σταματήσει η υπέρογκη επιβάρυνση από τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Αυτή η εξέλιξη δικαιώνει τις θέσεις του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών που είχε ζητήσει, από την αρχή της ενεργειακής κρίσης, να δοθεί πολιτική λύση στο πρόβλημα. Μέχρι και πριν από λίγο καιρό κυβερνητικά στελέχη υποστήριζαν ότι δεν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για άλλες παρεμβάσεις. Τελικά φάνηκε ότι υπήρχε, απλώς δεν είχε ληφθεί ανάλογη απόφαση.
Τώρα, υπό την πίεση των εξελίξεων και των μεγάλων αυξήσεων που ανατρέπουν τους προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων και ασκούν ασφυκτικές πιέσεις, η κυβέρνηση αναγνώρισε ότι δεν μπορεί να μένει μόνο με τις επιδοτήσεις χαμηλών καταναλώσεων.
Ωστόσο, ο κ. Χατζηθεοδοσίου εκφράζει την απορία γιατί έπρεπε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο και να μην έχουν ληφθεί αυτά τα μέτρα αρκετά νωρίτερα.
Επιπλέον εκτιμά ότι δεν έχουν δοθεί επαρκείς διευκρινίσεις γύρω από το νέο πλέγμα στήριξης, κυρίως όσον αφορά την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Γιατί, για παράδειγμα, θα πρέπει να περιμένουμε τον Ιούλιο για να τεθεί σε εφαρμογή η συγκεκριμένη παρέμβαση; Και εφόσον είναι κάτι που όντως θα λειτουργήσει προς όφελος των καταναλωτών, γιατί δεν συζητάμε τη μονιμοποίηση του μέτρου;
Μάλιστα, καλεί την κυβέρνηση να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στην ΕΕ ώστε να γίνει κατανοητό στους εταίρους ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η τακτική κωλυσιεργίας που οδηγεί στα όρια τους τις μικρότερες οικονομίες της Ευρώπης, όπως είναι η ελληνική.
Σχετικά με τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιριών ενέργειας, εκτιμά ότι θα απαιτηθεί σημαντικό χρονικό διάστημα για το πόρισμα της ΡΑΕ κι επισημαίνει ότι μέχρι τότε όμως είναι αναγκαίο να υπάρχουν εντατικοί έλεγχοι από την πλευρά της Πολιτείας για να αποτραπούν οι όποιες πιθανές προθέσεις κερδοσκοπίας.
Μιλώντας στο Σin παραμονή των κυβερνητικών ανακοινώσεων ο κ. Χατζηθεοδοσίου αναφέρθηκε στο πρόβλημα του υπέρογκου λειτουργικού κόστους που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις με πολλές από αυτές να βρίσκονται οριακή κατάσταση. Το πρόβλημα δε επιβαρύνεται και από την αδυναμία τους να αντλήσουν κεφάλαια από τις τράπεζες.
Ο κ. Χατζηθεοδοσίου ζητεί την παρέμβαση του κράτους προκειμένου να στηριχτούν οι επιχειρήσεις με μέτρα όπως η αύξηση των δόσεων αποπληρωμής των πανδημικών οφειλών από 72 σε 120 και τη μη επιστροφή της Επιστρεπτέας Προκαταβολής για πληττόμενους κλάδους ενώ εμμένει στην πρότασή του για μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά αλλά και στον φόρο στα καύσιμα.
Ακολουθεί η συνέντευξή του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννη Χατζηθεοδοσίου στο Σin και την Έλλη Κομνηνού:
Ποια είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις; Ποια είναι τα σημαντικότερα προβλήματα;
Βιώνουμε τη δυσκολότερη οικονομική περίοδο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ανοιχτές ακόμη τις πληγές από τη δεκαετή περίοδο των μνημονίων και την πανδημία του κορονοϊού, βρίσκονται τώρα αντιμέτωπες με τις συνέπειες ενός πρωτοφανούς κύματος ακρίβειας, που από τη μία πλευρά ελαχιστοποιεί τις δυνατότητες κατανάλωσης των νοικοκυριών, οδηγώντας στα τάρταρα τους τζίρους των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και από την άλλη πλευρά εκτοξεύει, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης, το λειτουργικό κόστος.
Πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην πληρωμή των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου που φτάνουν και ξεπερνούν το ύψος του ενοικίου τους, την ίδια στιγμή που πρέπει να καλύψουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους, αλλά και τις οφειλές του παρελθόντος.
Και παραμένει φυσικά το μείζον πρόβλημα της ρευστότητας και της αδυναμίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να αντλήσουν κεφάλαια από τις τράπεζες.
Όπως είχε αποκαλύψει ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, σε εκδήλωση του Ε.Ε.Α., μόλις 40.000 επιχειρήσεις πληρούν αυτή την στιγμή τα κριτήρια για τραπεζικό δανεισμό. Αυτό σημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων της χώρας, δηλαδή κυρίως οι μικρομεσαίες, δεν έχουν πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία.
Υπάρχει κίνδυνος για λουκέτα και αν ναι σε τι ποσοστό κυμαίνεται αυτό; Πόσες δηλαδή επιχειρήσεις βρίσκονται σε κίνδυνο;
Η κατάσταση είναι οριακή για πάρα πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι αντοχές των οποίων έχουν εξαντληθεί. Αν δεν ληφθούν άμεσα, στοχευμένα μέτρα στήριξης από την Πολιτεία τότε είναι πολύ πιθανό να βρεθούμε αντιμέτωποι με μαζικά «λουκέτα» και αύξηση της ανεργίας.
Ευελπιστούμε ότι η Πολιτεία θα παρέμβει άμεσα, ώστε να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο, που δεν θα έχει μόνο οικονομικές, αλλά και κοινωνικές συνέπειες.
Παρά τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση ο κόσμος παραπονιέται για ακρίβεια. Ποια είναι η πηγή του κακού; Πιστεύετε ότι το φαινόμενο το επόμενο διάστημα το πρόβλημα θα κλιμακωθεί;
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση είναι θετικά, ωστόσο δεν επαρκούν για να καλύψουν τις τεράστιες απώλειες που υφίστανται τα εισοδήματα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από την ακρίβεια σε ενέργεια, τρόφιμα, καύσιμα κ.ά.
Ο πληθωρισμός σπάει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο. Τον Μάρτιο «σκαρφάλωσε» στο 8,9%, επιβεβαιώνοντας δυστυχώς τις προβλέψεις μας, και οδεύοντας, όπως όλα δείχνουν σε διψήφιο ποσοστό το αμέσως επόμενο διάστημα.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, το 59% των εργαζομένων δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών τους έχει οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης βασικών ειδών διατροφής, το 74% δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών τους έχει οδηγήσει σε περιορισμό των δαπανών για θέρμανση και το 80% των εργαζομένων δηλώνει ότι η άνοδος των τιμών τους έχει οδηγήσει σε περιορισμό των δαπανών για ψυχαγωγία.
Ο δρόμος φαίνεται ότι θα είναι μακρύς, καθώς η ενεργειακή κρίση θα μας συνοδεύει, κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών, τουλάχιστον έως το πρώτο τρίμηνο του 2023, ανεξάρτητα από την έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία. Δεν πρέπει, δε, να ξεχνάμε ότι η ακρίβεια προϋπήρχε του πολέμου, αλλά επιδεινώθηκε εξαιτίας αυτού.
Αν δεν ληφθούν άμεσα επιπλέον μέτρα αναχαίτισης του κύματος ακρίβειας, οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ δύσκολοι.
Υπάρχει αισχροκέρδεια κι αν ναι, πως πιστεύετε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών είμαστε υπέρ της πάταξης της αισχροκέρδειας και ζητούμε να είναι βαρύς ο πέλεκυς για όσους το πράττουν.
Οι προσπάθειες κάποιων να πολλαπλασιάσουν τα κέρδη τους χρησιμοποιώντας αθέμιτες πρακτικές, κυρίως αυτή την κρίσιμη περίοδο, είναι απολύτως καταδικαστέες.
Πρέπει, ωστόσο, να ξεκαθαρίσουμε ότι είναι πολύ λίγες οι επιχειρήσεις που αισχροκερδούν και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δυσφημείται το σύνολο της επιχειρηματικότητας.
Η συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όχι μόνο δεν επιδίδεται σε τέτοιες πρακτικές, αλλά έχει απορροφήσει μεγάλο ποσοστό των αυξήσεων.
Εξάλλου, είναι ευθύνη της Πολιτείας μέσω των ελέγχων της στην αγορά όχι απλώς να περιορίσει αλλά να πατάξει κάθε τέτοιου είδους προσπάθεια. Ζητούμε, λοιπόν, να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι, κυρίως σε όσα είδη διαπιστώνονται πολύ μεγάλες ανατιμήσεις το τελευταίο διάστημα. Ειδικά στο κομμάτι των καυσίμων και της ενέργειας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, είναι ανάγκη να διασφαλιστεί ότι δεν εφαρμόζονται αθέμιτες πρακτικές σε βάρος των καταναλωτών. Και βέβαια περιμένουμε τα αποτελέσματα των ελέγχων που έχει προαναγγείλει η Πολιτεία σχετικά με την πιθανότητα υπερκερδών από τις εταιρίες ενέργειας.
Η κυβέρνηση παραμένει αρνητική στο θέμα της μείωσης του ΦΠΑ σε βασικά είδη αλλά και στο θέμα της μείωσης του φόρου στα καύσιμα; Ποια είναι η θέση σας στο θέμα;
Η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά, την οποία έχει προτείνει και το Ε.Ε.Α., φαίνεται, σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών, ότι είναι στο τραπέζι της συζήτησης.
Με τα νοικοκυριά, και ιδιαίτερα τα ευάλωτα, να περιορίζουν, λόγω της ακρίβειας, ακόμη και την αγορά βασικών αγαθών, όπως το ψωμί, η υλοποίηση αυτού του μέτρου θα μπορούσε να συγκρατήσει και να περιορίσει τις τιμές, τονώνοντας το «καλάθι της νοικοκυράς» και την κατανάλωση.
Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ότι σε διάστημα ενός έτους, η τιμή στο ψωμί αυξήθηκε κατά 7,6%, στα κρέατα κατά 6,4%, σε γαλακτοκομικά και αυγά κατά 8,4%, σε έλαια και λίπη κατά 19,9%, στα φρούτα κατά 7,8% και στα λαχανικά κατά 13,6%.
Ως Ε.Ε.Α. έχουμε επίσης ζητήσει τη μείωση του ΕΦΚ, αλλά και του ΦΠΑ στα καύσιμα για το ποσοστό των αυξήσεων των τελευταίων μηνών, προκειμένου να συγκρατηθούν οι τιμές, χωρίς παράλληλα να διαταράσσεται ο προϋπολογισμός.
Πέραν της σημαντικής επιβάρυνσης που υφίστανται οι πολίτες για τις μετακινήσεις τους, η αυξημένη τιμή των καυσίμων επηρεάζει και το κόστος μεταφοράς των προϊόντων συμβάλλοντας στην αύξηση της τελικής τους τιμής.
Η πίεση πλέον σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι ασφυκτική. Το οικονομικό επιτελείο χρειάζεται να ξαναδεί προσεκτικά αυτά τα μέτρα και να προχωρήσει, χωρίς άλλη καθυστέρηση, στην υλοποίησή τους.
Πως αξιολογείτε την αύξηση που ανακοινώθηκε για τον κατώτατο μισθό;
Είναι μία κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενισχύεται το εισόδημα των χαμηλόμισθων και παράλληλα δίνεται η δυνατότητα τόνωσης της κατανάλωσης και ενίσχυσης των τζίρων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πλήττονται από την ακρίβεια.
Δεν πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ότι οι επιχειρήσεις διανύουν μία κρίσιμη περίοδο, με μεγάλο μέρος εξ αυτών να αδυνατεί να ανταπεξέλθει στις παλαιές και τρέχουσες υποχρεώσεις, λόγω της ακρίβειας και κυρίως των υπέρογκων αυξήσεων στην ενέργεια.
Ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχουμε τονίσει ότι η οποιαδήποτε αυξητική μεταβολή του κατώτατου μισθού θα πρέπει να συνδυάζεται με ταυτόχρονη μείωση του μη μισθολογικού κόστους που παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Ποιες είναι οι προτάσεις του επιμελητηρίου για τη στήριξη των επιχειρήσεων;
Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχει καταθέσει εγκαίρως μία σειρά από στοχευμένες προτάσεις για τη στήριξη των επιχειρήσεων.
Συγκεκριμένα, πέραν των προτάσεών μας για τον ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και τον φόρο στα καύσιμα, έχουμε ζητήσει τη μη επιστροφή της Επιστρεπτέας Προκαταβολής για πληττόμενους κλάδους επιχειρήσεων, καθώς και την αύξηση των δόσεων αποπληρωμής των πανδημικών οφειλών από 72 σε 120.
Έχουμε, παράλληλα, τονίσει την ανάγκη άμεσης ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων, μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασής τους σε χρηματοδοτικά εργαλεία.
Επιβάλλεται, ακόμη, η επαναξιολόγηση της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς στον σχεδιασμό δεν ελήφθη υπόψη η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση. Η κατάσταση είναι πλέον πολύ διαφορετική και ως εκ τούτου χρειάζεται μία άλλη διαχείριση προκειμένου όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις να έχουν προοπτική βιωσιμότητας.
