Μια ενδεικτική εικόνα για το μέλλον των αμερικανικών δασμών στα κινεζικά προϊόντα προσφέρει η πρόσφατη εμπορική συμφωνία του Ντόναλντ Τραμπ με το Βιετνάμ -και δεν προμηνύει σημαντικές μειώσεις. Παρά την πρόσφατη εκεχειρία μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου, η στάση της αμερικανικής κυβέρνησης παραμένει σκληρή.
Στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, οι ΗΠΑ επιβάλλουν 20% δασμό στα βιετναμέζικα προϊόντα που εξάγονται στην αμερικανική αγορά. Ακόμη πιο σημαντικός είναι ο 40% δασμός σε αγαθά που θεωρούνται ότι έχουν "διαμετακομιστεί" μέσω Βιετνάμ, δηλαδή προϊόντα κινεζικής προέλευσης που προσπαθούν να αποφύγουν τους άμεσους δασμούς μέσω τρίτων χωρών, όπως συνέβαινε ευρέως στον πρώτο εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας.
Το μήνυμα προς το Πεκίνο είναι σαφές: ακόμα και με συμφωνία, οι δασμοί δεν θα πέσουν κάτω από το 40%
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το 40% που εφαρμόζεται τώρα στο Βιετνάμ, ίσως αντανακλά τη στρατηγική γραμμή της κυβέρνησης Τραμπ για τη μελλοντική διαχείριση των σχέσεων με την Κίνα. Όπως σημειώνει ο Gabriel Wildau της Teneo:
Η συμφωνία με το Βιετνάμ υποδηλώνει πως αυτός ο δασμολογικός πήχης θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε άλλες διμερείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων με την Κίνα
Προς το παρόν, οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα βρίσκονται στο 55%, σημαντικά μειωμένοι από το ιστορικό υψηλό του 145% τον Απρίλιο, αλλά και πάλι πολύ πάνω από το επίπεδο των τελευταίων ετών. Ειδικά για τα προϊόντα που σχετίζονται με τη φαιντανύλη, παραμένει ένας σταθερός δασμός 20%, καθώς το ζήτημα αποτελεί βασικό πεδίο διαπραγμάτευσης.
Η Κίνα, με τη σειρά της, έχει προχωρήσει σε αυστηρότερο έλεγχο των βασικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παρασκευή του ναρκωτικού, προσπαθώντας να κερδίσει επιπλέον παραχωρήσεις.
Η συμφωνία διατηρείται – αλλά το μέλλον παραμένει αβέβαιο
Παρά τις εντάσεις, οι δύο πλευρές φαίνεται να τηρούν τη συμφωνία-πλαίσιο που επετεύχθη στο Λονδίνο τον περασμένο μήνα. Η Κίνα έχει ξαναρχίσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, στρατηγικής σημασίας για την κατασκευή ανεμογεννητριών, ηλεκτρικών οχημάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού. Από την πλευρά τους, οι ΗΠΑ έχουν χαλαρώσει περιορισμούς σε εξαγωγές αιθανίου, λογισμικού σχεδίασης μικροτσίπ και εξαρτημάτων κινητήρων αεροσκαφών.
Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, οι ροές σπάνιων γαιών έχουν μεν επανεκκινήσει, αλλά δεν έχουν επιστρέψει ακόμα στα προ της κρίσης επίπεδα. Ο ίδιος εξέφρασε πάντως την ελπίδα για περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών από το Πεκίνο.
Η συμφωνία με το Βιετνάμ έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία στο Πεκίνο. Το γεγονός ότι επιβλήθηκε 40% δασμός σε προϊόντα με στοιχεία «transshipment» θεωρείται εν δυνάμει πλήγμα για τα κινεζικά συμφέροντα. Δεδομένου ότι η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Βιετνάμ και βασικό προμηθευτή εξαρτημάτων για τις βιετναμέζικες εξαγωγές, οποιαδήποτε αντίδραση της Κίνας θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά την οικονομία του γείτονα.
Εν όψει της καταληκτικής ημερομηνίας της 9ης Ιουλίου, κατά την οποία αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι «ανταποδοτικοί» δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ, η Ουάσινγκτον επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις με βασικούς εμπορικούς εταίρους στην Ασία και την Ευρώπη. Στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων βρίσκονται οι κανόνες προέλευσης (rules of origin), με σκοπό τον περιορισμό της παρουσίας κινεζικών εξαρτημάτων στα εξαγόμενα προϊόντα.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, η βασική πρόκληση είναι η αντιμετώπιση της Κίνας, χωρίς να προκληθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις ή να πληγούν οικονομίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις κινεζικές αλυσίδες παραγωγής.
